Tip 1 diyabet hastası 25 yaşındaki bir kadına, yeniden programlanmış kök hücre nakli yapıldı ve üç aydan kısa bir süre sonra vücut kendi insülinini üretmeye başladı.
Tip 1 diyabet hastası 25 yaşındaki bir kadına, yeniden programlanmış kök hücre nakli yapıldı ve üç aydan kısa bir süre sonra vücut kendi insülinini üretmeye başladı.
Koku hakkında tahminde bulunmak gerçekten hayli zor olsa da yapısal biyoloji, veri analitiği ve yapay zekâ alanlarındaki gelişmeler sayesinde koku alma kodunu çözmek ve kokuyu dijitalleştirmek mümkün olabilir.
Irvine, California Üniversitesinden bir araştırma ekibi, beyindeki oftalmik asit adlı bir molekülün Parkinson ve hareketle ilgili başka hastalıklar için yeni bir tedavi olabileceği ihtimalini ortaya koydu.
Mikrobiyom kavramı, insan vücudundaki bağırsak, deri veya burun boşlukları gibi organlarla ilişkilendirilir. Yakın zamana kadar beyin mikrobiyomunun varlığı çok uzak bir ihtimal olarak görülüyordu.
Okumanın ve yazmanın henüz söz konusu olmadığı, insanların resim yoluyla iletişim kurdukları zamanlardan kalma sanat eserlerinin bazılarında Güneş çiziminin ve Ay’ın evrelerinin tasvirlerinin yer alması, insanın 10.000 yıldan daha uzun bir süre önce gökyüzünde gördüklerine ilgi duyduğunu ve resmettiğini gösteriyor.
İki gök bilimcinin yaptığı çalışmalar, Güneş siteminde dolanan çeşitli gök taşlarının gezegenler arası yolculuk yapmak için kullanılabileceğini gösteriyor.
Irvine, California Üniversitesinden bir araştırma ekibi, beyindeki oftalmik asit adlı bir molekülün Parkinson ve hareketle ilgili başka hastalıklar için yeni bir tedavi olabileceği ihtimalini ortaya koydu.
Sean Gladwell/GettyImages
Yaşadığınız yerde bolca güneş ışığı alacak biçimde konumlandırılmış tabelalardaki yazı ya da çizimlerin zamanla solduğunu fark etmiş olabilirsiniz. Buna, güneşten gelen ışınların yüksek enerjili olanları neden olur.
Nesneler renk özelliklerini, yapılarındaki ‘’kromofor’’ adı verilen molekül ya da molekül gruplarıyla kazanır. Kromoforlar, üzerine düşen belirli dalga boylarındaki görünür ışık fotonlarının bir bölümünü soğurur, bir bölümünü ise yansıtır. Çevreye geri yansıyan fotonların dalga boyu, gördüğümüz nesnenin rengini belirler.
Uzun süreler boyunca güneş ışığının daha yüksek enerjili morötesi (ultraviyole) fotonlarına maruz kalmak, malzemelerin kromofor moleküllerindeki kimyasal bağları etkileyebilir. Yeterince morötesi ışığın soğurulması sonucunda ‘’fotobozunma’’ adı verilen bir süreçle kromoforların moleküler yapısını değiştirebilecek ya da bu molekülleri parçalayabilecek enerji düzeyine ulaşılır. Bu durum, kromoforların belirli dalga boylarında foton yayma yeteneklerini etkileyebilir. Yani kromoforlar, ışığı eskisi gibi yansıtamadıkları soluk bir forma dönüşür. Nesnenin güneş altında geçirdiği süre uzadıkça daha fazla kromofor zarar görür ve sonunda renklerin çoğu kaybolur.
Kırmızı renkli nesneler, güneş ışığı altında solmaya karşı diğer renktekilere kıyasla genellikle daha hassastır. Bu nesnelerin kromoforları, kırmızı dalga boylarını yansıtarak diğer tüm dalga boylarındaki fotonları soğurur. Soğurulan fotonlar arasında ışık spektrumunun yüksek enerjili mavi ışınları yoğunluktadır. Buna daha da yüksek enerjili morötesi ışık fotonları da eklendiğinde kırmızı kromoforları diğerlerinden daha hızlı solduracak tüm koşullar yerine getirilmiş olur.
Renk solması, bolca güneş ışığı alan yerlere asılan tablolara zarar verebildiği için sanat dünyasında da endişe kaynağıdır. Öte yandan güneş ışığı, nesnelere renk soldurmaktan fazlasını da yapabilir. Polivinil klorür (PVC) ve polipropilen gibi polimerlerden üretilen boru, ip ya da halat gibi plastik nesneler, güneş ışığına yoğun biçimde maruz kaldığında yapısal bozulmalara uğrayabilir. Yüksek enerjili güneş ışınları, bu malzemelerin uzun vadede çatlamasına, kırılmasına ya da kopmasına yol açabilir.Kromoforları ve plastikleri güneş hasarına karşı dayanıklı hâle getirmenin çeşitli yolları bulunur. Örneğin üreticiler, bu malzemeleri üretirken benzofenon gibi morötesi ışınlara dayanıklı kimyasallardan yararlanır.
Bu kimyasallar, güneş kremine benzer biçimde işlev görerek morötesi ışığın önemli bir bölümünü soğurur ve malzemelerin zarar görmesini engeller.
Kaynaklar:
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
