Son yıllarda migrenin oluşumundaki rolü olduğu anlaşılan kalsitonin gen ilişkili peptid (CGRP) adlı molekülün etkisini engellemeyi hedefleyen ilaçların hem atağın akut evresinde hem de atakları önlemeye yönelik tedavilerde etkili olduğu bulundu.
Son yıllarda migrenin oluşumundaki rolü olduğu anlaşılan kalsitonin gen ilişkili peptid (CGRP) adlı molekülün etkisini engellemeyi hedefleyen ilaçların hem atağın akut evresinde hem de atakları önlemeye yönelik tedavilerde etkili olduğu bulundu.
Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesinden (USTC) sinir bilimciler ve malzeme bilimcilerden oluşan bir araştırma ekibi kızılötesi ışığı görünür ışığa dönüştüren kontakt lensler geliştirdi.
Bilim ve Teknik Düşünme Kulesi köşesinde Ekim 2025'te yayımlanan İşlemsiz Kendoku ödüllü sorusunu çözenler arasından çekilişle belirlenecek 10 kişiye TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları tarafından yayımlanan Mutlu Beyin kitabı hediye edilecek.
Yirmi yıldan uzun bir zaman dilimine ait verilerin incelendiği yeni bir araştırma tüm dünyadaki tatlı su kaynaklarının ciddi bir azalmayla karşı karşıya olduğunu ortaya koydu
Yapay zekâ, eğitim teknolojileri alanında ders planlamasından öğrenci değerlendirmesine, kişiselleştirilmiş öğrenmeden sanal rehberliğe kadar pek çok alanda çığır açıcı değişimler yaratmaya başladı.
CERN araştırmacıları antimaddeyi laboratuvar dışına çıkarıp bir yerden bir başka yere nakletmek için bir cihaz geliştirdi. Üretildiği tesislerin antimadde üzerinde bugüne kadarkilerden çok daha hassas deneylerin yapılması mümkün olacak.
Apokrin bezlerin ürettiği teri kıvamlı hâle getiren bileşenlerden ikisi yağlar ve proteinlerdir. Terin kendisi kokusuz olsa da koltuk altlarında bulunan bakteriler, bu maddeleri parçalayarak kokusu rahatsız edici bulunabilen yan ürünler açığa çıkarır.
Jun/iStock
Sevdiğiniz beyaz bir tişörtü bir süre giydikten sonra koltuk altı bölgesinde ortaya çıkan sarı lekeler keyif kaçırıcı olabilir. Bunun nedenini düşününce terin renksiz ve saydam bir sıvı olduğu aklınıza gelebilir. O zaman geriye pek bir seçenek kalmıyor. Lekelerin sorumlusu, terlemeyi ya da ter kokusunu önlemek için kullanılan kozmetik ürünler olabilir mi?
Bu durumun nedenini anlamak için önce ter bezlerinin yapısını ve çalışma biçimini bilmek gerekir. Ter bezleri genellikle ekrin ve apokrin olmak üzere iki temel başlıkta incelenir. Doğrudan deri yüzeyine açılan ekrin ter bezleri, dudaklar haricinde neredeyse tüm vücut yüzeyinde bulunur. Kıl foliküllerine açılarak salgılarını oradan deri yüzeyine ulaştıran apokrin ter bezleri ise daha çok vücutta kıl yoğunluğunun yüksek olduğu bölgelerde bulunur. Ergenlik çağıyla birlikte etkin hâle gelen apokrin bezlerinin salgısı, içerdiği madde çeşitliliği ve yoğunluğu nedeniyle ekrin bezlerinin salgısına göre daha kıvamlıdır. Öte yandan bu bezler sadece vücut sıcaklığını dengelemek için ter üretmez, stresli ya da endişeli olma gibi duygu durumlarında da etkinlikleri artabilir.
Apokrin bezlerin ürettiği teri kıvamlı hâle getiren bileşenlerden ikisi yağlar ve proteinlerdir. Terin kendisi kokusuz olsa da koltuk altlarında bulunan bakteriler, bu maddeleri parçalayarak kokusu rahatsız edici bulunabilen yan ürünler açığa çıkarır. Deodorantlar, bakterilerin üremesini engelleyerek ya da hoş kokulu maddelerle bakterilerin ürettiği kokuları maskeleyerek ter kokusunun önüne geçmeye çalışır.
Antiperspiran olarak da bilinen ter önleyicilerin ya da ter önleme özelliği de bulunan iki işlevli deodorantların ise ter kokusunu engelleme konusunda ek bir stratejisi vardır. Bu ürünler, içerdikleri alüminyum klorohidrat gibi alüminyum tuzları nedeniyle apokrin ter bezleri için bir tür jel benzeri tıkaç görevi görür. Terin vücut dışına çıkmasını sağlayan kanalların önemli bir bölümü kapandığında bakterilere parçalayarak koku üretecekleri daha az madde ulaşmış olur. Ancak bu alüminyum tuzları, koltuk altı bölgesindeki terle reaksiyona girer. Reaksiyon sonucu açığa çıkan maddeler de giysilerdeki liflerle reaksiyona girerek kumaşın rengini sarartan farklı bileşikler açığa çıkarır. Bu reaksiyonların neden sarı lekelere yol açtığı henüz tam olarak bilinmiyor. Bazı uzmanlar alüminyum tuzlarının, terdeki proteinlerin giysilere tutunmasına neden olduğu ihtimali üzerinde de duruyor.
Kaynaklar:
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
