Skip to content Skip to navigation

Hızlı Düşünmek Pratik Zekâmızın Etkisi mi Yoksa Alışkanlıklarımızın Bir Sonucu mu?

Prof. Dr. Süleyman İnan

ArtHead-/iStock

Her boş vaktinizde telefonunuzu alıp aynı uygulamalara mı tıklıyorsunuz? Peki bunu gerçekten farkında olarak mı yoksa otomatik bir şekilde mi yapıyorsunuz? Kalp atışının, sindirimin, nefes almanın vücudumuzun “otonom” işlevleri olduğunu biliyoruz. Ancak otonom sinir sistemi tarafından gerçekleştirilen bu tür hayati faaliyetler dışında otomatikleşen bazı davranışlarımız da var: Örneğin her boş vaktimizde elimize telefonumuzu alıp aynı uygulamaya tıklamak. Peki bu otomatikleşme durumu beyni nasıl etkiliyor?

Stanford Üniversitesinde, sinir bilim alanında çalışmalar yapan Dr. David Eagleman, sürekli tekrarlanıp otomatikleşen davranışlar sırasında beynin işleyişinin nasıl olduğunu merak etti. Bunun için 2016 yılında ilginç bir deney gerçekleştirdi. Kendisinin ve 10 yaşındaki Austin Naber’ın yer aldığı bu deneyde, birkaç plastik bardağın üst üste dizilmesi oyunu sırasında katılımcıların beyin aktivitesi takip edildi. David Eagleman’dan farklı olarak Austin Naber bu oyunda dünya rekoru sahibiydi. Deneyde, beyin aktivitelerini izlemek için Dr. Eagleman ve rakibi Naber’ın kafasına çok sayıda elektrot yerleştirildi. Naber, oyunda bardakları çok hızlı bir şekilde yerleştirdi. Bu sırada bardakları çok hızlı dizmesine rağmen Naber’ın beyin aktivitesinde belirgin bir artış görülmedi. Çünkü bu hızı kazanmak için her gün saatlerce pratik yapan Naber, bardak dizme görevini bilinçli zihinsel çaba gerektirmeden gerçekleştirebiliyordu.

Devamını okumak için TÜBİTAK Yayınlar web sitesini ziyaret ederek abone olabilirsiniz.

Yazar:

  • Prof. Dr. Süleyman İnan
  • Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Eğitimi