Keratinden Sağlıklı Dişler

scyther5 / iStock

Asitli yiyecekler, kötü beslenme alışkanlıkları, yetersiz ağız bakımı ve yaşlanma, zamanla diş minesini incelterek altındaki hassas tabakayı açığa çıkarıyor. Mine tabakası kendini yenileyemediği için geri dönüşü olmayan bu aşınma, çürüklerin ilerlemesiyle dişin dayanıklılığını neredeyse tamamen yok edebiliyor. Bu durumda ağrı, hassasiyet ve hatta bazen diş kaybı kaçınılmaz hâle geliyor. Diş minesi kaybı, dünya genelinde yaklaşık 2 milyar insanı etkileyen yaygın bir sorun. Günümüzde bu konudaki çözümler ise maalesef sınırlı. Florürlü diş macunları mine erozyonunu sadece yavaşlatabiliyor, reçine dolgular ise toksik olabilmelerinin yanı sıra gerçek mine kadar dayanıklı değil. King’s College London’daki bilim insanları, Advanced Healthcare Materials dergisinde yayımladıkları araştırmalarının sonucunda saç, cilt ve yünde bulunan keratin proteini sayesinde diş minesini yenilemenin yolunu buldu.

Araştırmacılar koyun yününden elde ettikleri keratini, doğal tükürüğün kimyasal içeriğini taklit eden bir sıvıyla birleştirdi. Keratin, diş minesinin ana yapı taşları olan kalsiyum ve fosfat iyonlarını yapay tükürükten çekerek diş yüzeyinde kristal benzeri bir iskelet oluşturdu. Bu yapı yalnızca mineye benzemekle kalmıyor, zamanla kalsiyum ve fosfat iyonlarını biriktirerek dişin etrafında koruyucu bir tabaka oluşturuyor. Böylece mine tabakasındaki aşınan bölgelerin onarılması, hassas sinir uçlarının korunması ve dişin doğal parlaklığının geri kazanılması mümkün oluyor.

Araştırma ekibi, farklı keratin türlerini ve ek proteinleri bir araya getirerek malzemenin sağlamlığını ve dayanıklılığını artırdı. Çalışmanın ilk yazarı Sara Gamea, bu yaklaşımın keratinin biyolojik atıklardan (saç, deri, yün) sürdürülebilir şekilde üretilebilmesini mümkün kıldığını aynı zamanda plastik bazlı reçinelerin kullanıldığı geleneksel diş tedavilerine kıyasla toksik olmaması ve doğal diş rengini taklit edebilmesiyle de önemli bir gelişme olduğunu söylüyor. Keratin bazlı bu yöntem, yakın gelecekte diş macunu formunda günlük olarak kullanılabilir ya da tırnak cilasına benzer bir jele dönüştürülerek diş hekimleri tarafından uygulanabilir. Araştırmacılar, bu ürünlerin iki ila üç yıl içinde piyasaya çıkabileceğini öngörüyor.

Kaynaklar:

• https://doi.org/10.1002/adhm.202502465