Skip to content Skip to navigation

Antimadde Laboratuvar Dışına Çıktı

Dr. Mahir E. Ocak

BASE/CERN

CERN araştırmacıları antimaddeyi laboratuvar dışına çıkarıp bir yerden bir başka yere nakletmek için bir cihaz geliştirdi. Üretildiği tesislerin antimadde üzerinde bugüne kadarkilerden çok daha hassas deneylerin yapılması mümkün olacak.

Antimadde, parçacık fiziğinin standart modelinde önemli bir yer tutuyor. Fermiyon grubu parçacıklar olarak adlandırılan tüm madde parçacıklarının antiparçacıkları da var. Madde ve antimadde parçacıklarının kütleleri aynı, elektrik yükü ve diğer tüm kuantum yükleri ise zıt işaretli. Madde ve antimadde birbirini yok ederek enerjiye dönüşebiliyor ya da enerjiden madde ve antimadde parçacıkları oluşabiliyor. Örneğin bir elektron ve bir pozitron (antielektron) kaynaşarak bir foton oluşturabilir. Bu sırada parçacıkların toplam kütlesi meşhur E=mc2 denklemine uygun bir biçimde enerjiye dönüşür. Benzer biçimde bir foton da uygun koşullarda bir elektron-pozitron çifti oluşturabilir. Bunun gerçekleşebilmesi için de fotonun enerjisinin ortaya çıkan parçacıkların toplam kütle enerjisinden fazla olması gerekir. Bugün antimaddenin doğası hakkında hâlâ bilinmeyenler var. Örneğin Büyük Patlama’nın eşit miktarda madde ve antimadde üretmiş olması beklenir. 

Peki öyleyse bugün evren neden çok büyük oranda madde parçacıklarından oluşurken antimadde parçacıklarının miktarı ise çok az? Bu madde-antimadde asimetrisinin ortaya çıkmasına madde ve antimaddenin uyduğu fizik yasaları arasındaki hangi farklar yol açmış olabilir?

Devamını okumak için TÜBİTAK Yayınlar web sitesini ziyaret ederek abone olabilirsiniz.