Gen Terapisiyle Obeziteye Müdahale

bit245/iStock

Amerika Birleşik Devleti (ABD) Hastalık Kontrol Merkezine (CDC) göre, ABD’deki çocukların ve gençlerin yaklaşık %20’si obez (sağlığı bozacak ölçüde vücudunda aşırı yağ birikmesi olan kişi) kabul ediliyor. Türkiye İstatistik Kurumu verileri de ülkemizdeki 15 yaş ve üstü obez bireylerin oranının 2022 yılında %20,2 olduğunu gösteriyor. Araştırmalar, obezitenin, artrit (eklem yangısı), kalp ve damar rahatsızlıkları ve metabolik bozukluklar gibi çeşitli sağlık sorunlarını önemli ölçüde etkilediğini kanıtlıyor.

St. Louis, Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi Bölümündeki araştırmacılar, son dört yıllarını çocukluk çağı obezitesinin etkilerini önlemek için yenilikçi bir yöntem geliştirmekle geçirdi. Ortopedi Cerrahı Dr. Farshid Guilak ve Kıdemli Bilim İnsanı Dr. Ruhang Tang, gen terapisini kullanarak zararlı yağ asitlerini faydalı olanlara dönüştürmenin yeni bir yolunu keşfetti. Bu keşif, obeziteyle mücadele eden çocukların, başta artrit olmak üzere diğer sağlık sorunları yaşama riskini azaltmayı mümkün kılacak.

Dr. Guilak’a göre çocuklarda artrit için bir numaralı önlenebilir risk faktörü, aşırı kilolu olmak. Neredeyse bir salgın hâline gelen çocukluk çağı obezitesinin bir sonucu olan artritin görülme oranlarında da artış var. Araştırmacıları obeziteye neden olan beslenme şekli endişelendiriyor. Çünkü çocukların tükettiği yağ asidi türleri, bir çocuğun kilo almasındaki önemli etkenlerden birisi.

Gen Terapisi Nedir?

Gen terapisi, genetik temeli bulunan hastalıkların tedavisinde stratejiler geliştirmek için kullanılan ve günümüzde tedavisi olmayan hastalıklar için umut vaat eden bir yöntemdir. Bu yöntemde normal fonksiyonunu yapmayan, eksik veya hatalı protein üretimine neden olan bir geni düzeltmek amacıyla DNA veya RNA molekülleri, insan hücrelerine, organ veya dokularına transfer edilir. Genellikle adeno- ilişkili virüsler (AAV’ler), diğer viral vektörlerden daha güvenli oldukları için gen terapisi uygulamalarında tercih edilir.

Araştırma ekibi çalışmalarında, çocuklarda çok yaygın olan ve “travma sonrası artrit” olarak adlandırılan, dizde dengeleyici ve yastık görevi gören menisküs dokusunda yırtılma gibi diz yaralanmasının neden olduğu bir artrit türünü inceledi. Ekip, fareler üzerinde uygulanan gen terapisinin yüksek yağlı, omega-6 açısından zengin bir diyetin genel metabolik sağlık ve diz artriti üzerindeki etkilerini önemli ölçüde azalttığını buldu. Özellikle diyet kaynaklı obezitenin bu farelerde ‘’erken yaşlanmaya’’ yol açtığı ve bunun gen terapisi ile önlendiği bulgusu ilgi çekiciydi. Dr. Tang, gen terapisi tekniklerinde, belirli bir enzimin genini hücrelere iletmek için inaktif bir virüs olan adeno-ilişkili virüsün (AAV) kullanıldığını söylüyor.

Devamını okumak için TÜBİTAK Yayınlar web sitesini ziyaret ederek abone olabilirsiniz.