Formula 1 Araçlarının Aerodinamik Tasarımı

Formula 1, hızın ötesinde bir dünya. Her an, her vida, her karar büyük bir anlam taşıyor. Bu spor, bilim ve mühendisliğin dans ettiği bir sahne. Riskler devasa, hata payı ise yok denecek kadar az. İşte bu yüzden Formula 1, saatte 370 kilometre hızla mükemmelliği arayan eşsiz bir gösteri. Âdeta bir hız senfonisi! Bilim ve Teknik Mayıs 2025 sayısında Formula 1’in temellerini ve uygulanmaya başlanan bazı kural değişikliklerini ele almıştık. Haziran 2025 sayısında yayımlanan ikinci bölümde özellikle son dönemdeki yeniliklere ve Formula 1 arabalarını bu kadar özel kılan başlıca teknolojik gelişmelere odaklanmıştık. Formula 1 hız senfonisi yazı serisinin bu ayki bölümünde ise Formula 1 araçlarının tasarım, özellikle de aerodinamik tasarım detaylarını inceleyeceğiz.

Formula 1 araçlarının tasarımı, yüksek teknoloji ve mühendisliğin zirvesini temsil eder. Aracın tasarımı malzeme bilimi, aerodinamik ve yapısal mühendisliğin mükemmel bir kombinasyonudur. Gövdenin temelini oluşturan şasi, tek parça karbon fiber monokok yapıdadır ve sürücünün etrafında bir koruma hücresi görevi görür. Bu monokok sadece 35 kg ağırlığında, çelikten iki kat güçlü ve beş kat hafiftir. Çok katmanlı karbon fiber dokular ve bal peteği desenli takviyelerle elle üretilen monokok, yüksek hızlarda oluşan devasa aerodinamik yüklere ve çarpma anındaki şiddetli darbelere dayanacak şekilde tasarlanır. Örneğin Giancarlo Fisichella, 1997’de Silverstone’da 227 km/sa hızla kaza yapıp 0,72 saniyede durmasına rağmen sadece hafif bir sakatlıkla yürüyerek kurtuldu. 12 kat karbon fiber dokunun kat kat el ile yerleştirilip otoklavda pişirilmesiyle oluşan monokok şasisinin üretim maliyeti yaklaşık 700 bin dolar civarındadır.

Modern bir Formula 1 aracının gövdesi, karbon fiber kompozitlerin yanı sıra Zylon gibi özel malzemelerle de güçlendirilir. Aracın toplam ağırlığı (sürücü dahil, yakıt hariç) 798 kg civarındadır. Takımlar bu sınırı yakalamaya çalışır. Minimumun altına inebilirlerse şasiye stratejik konumlarda balast ekleyerek ağırlık dağılımını mükemmelleştirirler. 2022’de değişen kurallarla araçlar tarihin en ağır Formula 1 araçları oldu ve çoğu takım minimum 795-798 kg sınırının üstünde kaldı, Alfa Romeo ise sınırı tutturabilen tek ekipti.

Yazar: