McGill Üniversitesi öncülüğünde Los Angeles, Kaliforniya Üniversitesi (UCLA) ve Stanford Üniversitesi iş birliğiyle yürütülen bir araştırma, parmak ucundan alınan birkaç damla kurumuş kanla gençlerde depresyon riskinin biyolojik belirteçlerle belirlenebileceğini ortaya koydu.
Bir grup araştırmacı, Parkinson hastalığının insanların sesinde yol açtığı değişimlere dayanarak bu hastalığın erken tanısına yönelik, yapay zekâ temelli bir yöntem geliştirmeye çalışıyor.
Bilim ve Teknik dergisi Ayın Sorusu köşesinde Nisan 2025 yayımlanan Keloğlan’ın Satranç Tahtası Üzerindeki Fındıkların Tamamını Toplama Yöntemi sorusunun çözümü açıklandı ve Fizik Bize Ne Anlatıyor? kitap hediyesini kazanan okurlarımız belli oldu.
Communications, Earth & Environment dergisinde yayımlanan yeni bir çalışma, Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli deprem felaketinden sonra aşırı yağışlara yol açan atmosferik nehir olayının afetin etkilerini daha da derinleştirdiğini gözler önüne seriyor.
Everest Dağı’nın kuzey yüzünde bulunan Orta Rongbuk Buzulu’nda, 1924 yılında Everest’e tırmanırken kaybolan dağcı Andrew Irvine’a ait olduğu düşünülen bir bot buldu. Bu keşif, Everest Dağı’na tırmanan ilk insanların kim olduğuyla ilgili gizemin çözülmesine yardımcı olabilir.
Bir grup fizikçi, LHC’deki deneylerin sonuçlarını analiz ederek 2015-2018 döneminde ne kadar kurşunun altına dönüştüğünü belirledi.
Japonya’daki RIKEN araştırma merkezinden bilim insanları, kullanım sırasında dayanıklılığını koruyan ancak deniz suyunda saatler içinde parçalanabilen yeni bir plastik türü geliştirdi.
Ole_CNX/iStock
Bir grup araştırmacı, Parkinson hastalığının insanların sesinde yol açtığı değişimlere dayanarak bu hastalığın erken tanısına yönelik, yapay zekâ temelli bir yöntem geliştirmeye çalışıyor. Tanısına yönelik kesin sonuç veren bir laboratuvar testi bulunmayan Parkinson hastalığı genellikle belirtileri değerlendirilerek teşhis ediliyor.
Parkinson hastalarının %90’a yakınında, konuşmayı sağlayan kasların zayıflamasından dolayı tıp dilinde dizartri adı verilen konuşma güçlüğü görülüyor. Kuzey Texas Üniversitesinden Aniruth Ananthanarayanan ve ekibi, bu belirtiden yola çıkarak Parkinson’un teşhisine yönelik ucuz ve girişimsel olmayan alternatif bir yöntem geliştirmek amacıyla insanların seslerindeki değişime odaklandı.
Araştırmacılar, bu amaçla önce 23’üne Parkinson teşhisi konmuş 31 hastadan toplam 195 ses kaydı aldı. Bu kayıtların bir kısmı hastalığı teşhis etmek üzere yapay zekâ modellerini eğitmek amacıyla kullanıldı. Yapay zekâ modelleri eğitilirken sesteki boğukluk ve ses tonundaki düzensizlikler gibi akustik değişkenler ağırlıklı olarak kullanıldı. Daha sonra yapay zekanın eğitiminde kullanılmayan ses kayıtları kullanılarak modelin ne doğrulukla tahmin yaptığı test edildi. Geliştirilen yapay zekâ modeli, Parkinson’lu hastaları tespit etmekte %90’ın üzerinde başarı gösterdi.
Binghampton Üniversitesinden çalışmada yer almayan Cristopher Bishop, dizantrinin vücut hareketlerini kontrol eden nöron yolaklarından farklı yolaklardaki hasardan kaynaklandığını söylüyor ve konuşma güçlüğü Parkinson’un ilerleme sürecinde erken ortaya çıkan belirtilerden biri olduğu için hastalığın teşhisi için faydalı bir gösterge olabileceğini belirtiyor.
Öte yandan araştırmada kullanılan veri seti hayli küçük olduğu için modellerin farklı aksanlardaki konuşmalara ait ses kayıtlarını da içeren daha geniş veri setleriyle doğrulanması gerekiyor.
Kaynaklar:
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
