Tip 1 diyabet hastası 25 yaşındaki bir kadına, yeniden programlanmış kök hücre nakli yapıldı ve üç aydan kısa bir süre sonra vücut kendi insülinini üretmeye başladı.
Tip 1 diyabet hastası 25 yaşındaki bir kadına, yeniden programlanmış kök hücre nakli yapıldı ve üç aydan kısa bir süre sonra vücut kendi insülinini üretmeye başladı.
Koku hakkında tahminde bulunmak gerçekten hayli zor olsa da yapısal biyoloji, veri analitiği ve yapay zekâ alanlarındaki gelişmeler sayesinde koku alma kodunu çözmek ve kokuyu dijitalleştirmek mümkün olabilir.
Irvine, California Üniversitesinden bir araştırma ekibi, beyindeki oftalmik asit adlı bir molekülün Parkinson ve hareketle ilgili başka hastalıklar için yeni bir tedavi olabileceği ihtimalini ortaya koydu.
Mikrobiyom kavramı, insan vücudundaki bağırsak, deri veya burun boşlukları gibi organlarla ilişkilendirilir. Yakın zamana kadar beyin mikrobiyomunun varlığı çok uzak bir ihtimal olarak görülüyordu.
Okumanın ve yazmanın henüz söz konusu olmadığı, insanların resim yoluyla iletişim kurdukları zamanlardan kalma sanat eserlerinin bazılarında Güneş çiziminin ve Ay’ın evrelerinin tasvirlerinin yer alması, insanın 10.000 yıldan daha uzun bir süre önce gökyüzünde gördüklerine ilgi duyduğunu ve resmettiğini gösteriyor.
İki gök bilimcinin yaptığı çalışmalar, Güneş siteminde dolanan çeşitli gök taşlarının gezegenler arası yolculuk yapmak için kullanılabileceğini gösteriyor.
Irvine, California Üniversitesinden bir araştırma ekibi, beyindeki oftalmik asit adlı bir molekülün Parkinson ve hareketle ilgili başka hastalıklar için yeni bir tedavi olabileceği ihtimalini ortaya koydu.
msonick/iStock
Ekim ayında neredeyse bütün gece gökyüzünde olan Satürn, 14 Ekim akşamı Ay’ın çok yakınında görülebilir. 26 Ekim akşamı ise Venüs ile Akrep Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Antares’i bir arada bulabilirsiniz.
Merkür
Ekim ayının başında üst kavuşum konumundan geçen Merkür, Güneş ile aralarındaki açısal mesafe çok küçük olduğundan birkaç hafta boyunca gökyüzünde görülemiyor. Ayın son günlerinde Güneş’in batışından sonra batı yönünde ufkun hemen üzerinde ortaya çıkan Merkür, ufkun üzerinde çok yükselmiyor. Bu nedenle ekim ayında Merkür’ü görmek için yüksek bir konumdan ve açık bir ufukta gözlem yapmak gerekiyor. Merkür’ü 31 Ekim akşamı, Güneş’in batışından yaklaşık yarım saat sonra güneybatı yönünde ufkun hemen üzerinde görebilirsiniz.
Venüs
Venüs, ekim ayı akşamlarının en parlak gezegeni. Ayın başında Güneş’ten yaklaşık bir saat sonra batan Venüs’ün ufkun üzerinden yüksekliği her geçen gün artıyor ve gözlemlenebileceği süre uzuyor. 5 Ekim akşamı Venüs ve hilal şeklindeki Ay, güneybatı yönünde ufkun üzerinde birbirine yakın görülebiliyor. Ayın başında Terazi Takımyıldızı’nda bulanan Venüs, ilerleyen günlerde Akrep Takımyıldızı’na doğru hareket ediyor. 26 Ekim akşamı Venüs’ü ve Akrep Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Antares’i birbirine yakın görebilirsiniz.
Mars
Mars, ekim ayında gece yarısında kuzeydoğu-doğu yönünde ufkun üzerinden doğuyor ve şafak vakti Güneş’in aydınlığında kayboluncaya kadar gökyüzünde görülebiliyor. Ocak ayında karşı konumdan (bu konumdayken Güneş, Dünya ve Mars aynı hizadadır ve Dünya, Güneş ile Mars’ın arasında bulunur) geçmeye hazırlanan Mars’ın parlaklığı ve gezegen yuvarlağının görünür büyüklüğü her geçen gün artıyor. Ayın başında İkizler Takımyıldızı’nda bulunan Kızıl Gezegen, ayın sonunda Yengeç Takımyıldızı’na geçiyor. 23 Ekim’i 24 Ekim’e bağlayan gece, Mars’ı ve son dördün evresindeki Ay’ı birbirine yakın görebilirsiniz.
Jüpiter
Ekim ayının başında Güneş’in batışından yaklaşık üç buçuk saat sonra kuzeydoğu-doğu yönünde ufkun üzerinden doğan Jüpiter, şafak vakti gökyüzünde en yüksek noktaya ulaşıyor. Jüpiter’in parlaklığı ve görünür büyüklüğü ay boyunca artıyor. 21 Ekim gecesi Jüpiter’i ve Ay’ı, Boğa Takımyıldızı’nda birbirine yakın görebilirsiniz.
Satürn
Satürn, ekim ayında Güneş’in batışından sonra doğu- güneydoğu yönünde ufkun üzerinde ortaya çıkıyor ve Güneş’in doğuşundan yaklaşık iki saat önce batı yönünde ufuktan batıyor. 14 Ekim akşamı Satürn ve dolunay evresine yaklaşan Ay, birbirine çok yakın görülebiliyor. Bu tarihte Satürn’ü Ay’ın kuzeyinde bulabilirsiniz.
Mayıs 2025’te ekinoks konumundan geçmeye hazırlanan Satürn’ün halkalarının eğim açısı, ekim ayında yaklaşık 5 derece. Bu süreçte giderek daha dar görülen halkaları Dünya’dan gözlemlemek zorlaşıyor.
Orionid (Avcı) gök taşı yağmuru, 20 Ekim’i 21 Ekim’i bağlayan gece en yüksek etkinliğe ulaşıyor. 26 Eylül ile 22 Kasım arasında etkinliğini devam ettiren Orionid gök taşı yağmurunun en yüksek
etkinliğe ulaştığı tarihte, saçılma noktası (gök taşlarının gökyüzünde ortaya çıkıyormuş gibi göründüğü nokta) gece yarısından yaklaşık iki saat önce kuzeydoğu-doğu yönünde ufkun üzerinden doğuyor ve gün doğumundan yaklaşık iki saat önce gökyüzünde en yüksek noktaya ulaşıyor. Yılın en önemli gök taşı yağmurlarından biri olan Orionid’in en yüksek etkinliğe ulaştığı tarihte, saatte maksimum 20 gök taşı görülebiliyor. Bu tarihte %83’ü aydınlık görünen Ay, gök taşlarının fark edilmesini zorlaştırıyor.
2 Ekim’de halkalı Güneş tutulması gerçekleşiyor. Şili ve Arjantin’in güneyinden izlenebilen tutulma, ülkemizden görülemiyor. Halkalı Güneş tutulması sırasında Güneş, Ay ve Dünya aynı hizadadır ve Ay’ın gölgesi Dünya’nın üzerine düşer. Ay’ın gölgesinin düştüğü yerlerde Ay yuvarlağı, Güneş’in görülmesini engeller. Halkalı Güneş tutulmasında Ay yuvarlağı, Güneş yuvarlağını tam olarak ertemez ve Güneş’in Ay tarafından örtülemeyen kısmı parlak bir halka şeklinde görülür.
Ay; 2 Ekim'de yeni ay, 10 Ekim'de ilk dördün, 17 Ekim'de dolunay ve 24 Ekim'de son dördün evresinde olacak.
Devamını okumak için TÜBİTAK Yayınlar web sitesini ziyaret ederek abone olabilirsiniz.
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
