Viyana Tıp Üniversitesinde Hematoloji Uzmanı Philipp Staber tarafından yürütülen çalışmada çeşitli kanser ilaçlarının etkinliği, hastalardan alınan kanser hücrelerinden vücut dışında oluşturulan hücre kültürleri üzerinde deneniyor.
Viyana Tıp Üniversitesinde Hematoloji Uzmanı Philipp Staber tarafından yürütülen çalışmada çeşitli kanser ilaçlarının etkinliği, hastalardan alınan kanser hücrelerinden vücut dışında oluşturulan hücre kültürleri üzerinde deneniyor.
OpenAI, popüler yapay zekâ sohbet robotu ChatGPT’ye arama motoru özelliği ekledi. Diğer tarafta Google, OpenAI’nin bu yeniliğine yanıt olarak yapay zekâ destekli yeni özellikler duyurdu.
Münih, Ludwig Maximilian Üniversitesinden (LMU) Nöroimmünolog Dr. Lisa Ann Gerdes liderliğindeki bir ekip, bir tür bağışıklık hücresi olan CD8-pozitif (sitotoksik) T hücrelerinin, MS hastalığının erken aşamalarında rol oynadığını gösterdi.
Sonuçları Science dergisinde yayımlanan araştırmada tardigradların DNA'yı radyasyonun neden olduğu hasardan koruyan ve meydana gelen kırılmaları onaran önemli bir savunma sistemine sahip olduğu belirlendi.
Okumanın ve yazmanın henüz söz konusu olmadığı, insanların resim yoluyla iletişim kurdukları zamanlardan kalma sanat eserlerinin bazılarında Güneş çiziminin ve Ay’ın evrelerinin tasvirlerinin yer alması, insanın 10.000 yıldan daha uzun bir süre önce gökyüzünde gördüklerine ilgi duyduğunu ve resmettiğini gösteriyor.
Uydular da alt uydulara sahip olabilir. Ancak bu, oldukça düşük bir olasılıktır.
Irvine, California Üniversitesinden bir araştırma ekibi, beyindeki oftalmik asit adlı bir molekülün Parkinson ve hareketle ilgili başka hastalıklar için yeni bir tedavi olabileceği ihtimalini ortaya koydu.
Çam, okaliptüs ve mangrov gibi bazı ağaç türlerinde; üst dalların bulunduğu tepe tacı adlı bölgeler, komşularıyla olan sınırlarında kanal benzeri boşluklar oluşturur. Buna taç utangaçlığı denir. Aynı türe ait ağaçlar arasında daha yaygın gözlemlenen bu durumun neden oluştuğu hakkında öne çıkan birkaç hipotez bulunuyor.
Bu konuda çokça dile getirilen bir hipoteze göre; ağaçlar arasındaki düzenli boşluklar, rüzgârlı havalarda savrulan dal ve yaprakların çarpışmalar sonucu zarar görerek düşmesiyle oluşuyor. Karşılıklı budama adıyla anılan bu hipotezi test eden bir çalışmada, taç bölümleri sabitlenen ağaçlar arasındaki tepe boşluklarının zamanla kapandığı belirtildi. Aynı çalışmada, bol rüzgâr alan ormanlarda yetişen ve büyümüş olanları birbirine yakın yüksekliğe sahip, uzun ve ince gövdeli ağaçların taç utangaçlığına daha yatkın oldukları da bildirildi. Ancak farklı türler üzerinde çalışan bazı araştırmacılar, taç utangaçlığı gösteren ağaçların uç bölümlerindeki büyümeyi çarpışmalar yaşanmadan önce durdurabildiklerini düşünüyor. Bununla bağlantılı olabilecek bir açıklama, bitkilerin ışık algılayan fitokrom adlı yapılarıyla ilgili. Güneş ışınlarının eğik açıyla geldiği saatlerde komşusunun gölgesinde kalan ağaç bölümü, fitokromların algıladığı ışık değişiminin etkisiyle yanlara doğru büyümesini durdurur. Böylece fotosentez yapabileceği alanda kalarak komşularıyla arasındaki boşluğu korur.
Diğer yandan, kimi canlılar ürettikleri bazı maddeleri çevrelerine yayarak yakınlarındaki canlıların büyümesini ve gelişmesini olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilir. Bu bağlamda, taç utangaçlığı davranışı sergileyen ağaçların allelopatik kimyasallar adı verilen maddeler yardımıyla komşularının büyümesini baskılayabildiği düşüncesi de dikkat çeken diğer bir hipotez.
Bununla birlikte, taç utangaçlığı boşluklarından orman tabanına sızan Güneş ışınları, ağaçların karşılıklı faydaya dayalı ortak yaşam sürdüğü diğer canlıların gelişmesine katkı sağlıyor olabilir. Ayrıca, bu boşluklar sosyal mesafe etkisi göstererek komşu ağaçlardan parazit ya da yaprak yiyen böcekler gibi ağaç sağlığına zararlı canlıların komşular arası geçişini önlemekte de faydalı olabilir.
Taç utangaçlığı, tek bir nedene bağlı olmaktansa muhtemelen bu mekanizmaların çoklu işleyişiyle gerçekleşiyor. Bilim insanları bu yüksek ağaçların tepelerinde araştırma yapmanın daha kolay yollarını buldukça hangi mekanizmanın daha baskın olduğunu anlamaları da kolaylaşacak.
Kaynaklar:
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
