Pestisitler Mantarlarla Mücadeleyi Nasıl Etkiliyor?

montiannoowong/iStock

Son yıllarda dünya genelinde mantar enfeksiyonlarında dikkat çekici bir artış yaşanıyor. Kaliforniya Üniversitesinden enfeksiyon hastalıkları uzmanları Dr. George Thompson ve Dr. Angel Desai, temmuz ayında New England Journal of Medicine’da yayımladıkları makalelerinde zararlı mantarları yok etmek için geliştirilen yeni nesil tarım ilaçlarının, insanlarda ve hayvanlarda görülen tehlikeli enfeksiyonların tedavisini zorlaştırabileceğini ortaya koydu.

Tıpta ve tarımda kullanılan mantar ilaçları (antifungal), mantarların neden olduğu hastalıklarla mücadelede kritik bir rol oynuyor. Ancak bu ilaçların aşırı ve kontrolsüz kullanımı, mantarların bu ilaçlara direnç geliştirmesine yol açabiliyor. Bu da bir zamanlar hayat kurtaran tedavilerin etkisini yitirmesi anlamına geliyor. Thompson ve Desai, bu küresel tehdide karşı “Tek Sağlık” (One Health) yaklaşımının benimsenmesini öneriyor. İnsan, hayvan ve çevre sağlığını bir bütün olarak ele alan bu yaklaşım, tüm alanların birbiriyle ne kadar sıkı sıkıya ilişkili olduğunu vurguluyor. Dr. Thompson, hayvancılıkta antibiyotiklerin kontrolsüz ve yanlış kullanılmasının bakterilerin bu ilaçlara hızla direnç geliştirmesine neden olduğunu, şimdi de benzer bir riskin mantar ilaçlarında ortaya çıktığını belirtiyor.

Çevresel faktörler de durumu daha karmaşık hâle getiriyor. İklim değişikliği ve rüzgâr gibi etkenler mantarların yayılmasını kolaylaştırırken, seyahat eden insanlar ve göç eden hayvanlar dünyanın dört bir yanına taşınmalarını sağlayabiliyor. Özellikle Candida auris gibi tedavisi zor enfeksiyonlara neden olan mantar türleri ciddi tehdit oluşturuyor. Uzmanlar, yeni nesil antifungal ve antibakteriyel ilaçların çevre ve insan sağlığı üzerindeki etkilerinin titizlikle incelenmesini ve bu ilaçlara onay verilirken uluslararası bir standart benimsenmesini öneriyor. Dr. Desai, pestisitlerin geniş çapta kullanılmadan önce kapsamlı değerlendirmelerden geçirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. ABD Çevre Koruma Ajansı bünyesinde “İlaç ve Pestisit Direnci ve Etkililik Çalışma Grubu”nun kurulması bu yönde atılmış önemli bir adım olarak görülüyor. Bilim insanları, benzer yapıların dünya çapında da kurulmasının dirençli mantarların yayılmasını önlemede hem etkili hem de ekonomik bir çözüm olacağına inanıyor.

Kaynaklar:

• https://scitechdaily.com/are-pesticides-breeding-the-next-pandemic-experts-warn-of-fungal-superbugs/