Kuantumun İlk Yüzyılını Kutlarken İkinci Yüzyılına Hazırlanmak

Pitris/iStock

Yaklaşık yüz yıl önce, klasik fiziğin açıklamakta yetersiz kaldığı bilimsel olgulara çözüm arayışıyla doğan kuantum fiziği, bugüne kadarki gelişimiyle hem doğayı anlama biçimimizi hem de teknolojiyi kökten değiştiren bir bilim dalına dönüştü.

Kuantum mekaniğinin kuramsal temelleri 1925 yılında atılmıştı. Birleşmiş Milletler, kuantum teorisinin doğuşunun 100. yılı anısına 2025 yılını Uluslararası Kuantum Bilimi ve Teknolojileri Yılı ilan etti. Yıl boyunca dünyanın bir çok yerinde kuantum teorisinin yüzüncü yılı kutlama etkinlikleri, konferanslar, toplantılar, yarışmalar düzenlendi. Kuantum araştırmalarına herkesin erişimini sağlamak, bu alandaki çalışmaları teşvik etmek ve uluslararası iş birliklerini güçlendirmek, kuantum bilimi ve teknolojilerinin önemi konusunda küresel farkındalık oluşturmak bu etkinliklerin temel amacıydı.

Kuantum teknolojilerindeki son gelişmeler; sürdürülebilir kalkınma, iletişim, sağlık, sanayi gibi alanlarda büyük katkılar sunma potansiyelini gözler önüne seriyor. Yani artık kuantum yalnızca bir fizik bilimi değil; geleceğin teknolojilerini, toplumsal kalkınmayı şekillendirecek bir alan olarak görülüyor. Ayrıca 2025 Fizik Nobel Ödülü’nün kuantum bilgisayarların hayata geçirilmesinin önünü açan deneysel çalışmalara verilmesi, kuantum biliminin artık temel araştırmanın ötesine geçerek bilgi, enerji, iletişim ve güvenlik altyapısını da dönüştürmeye başladığının göstergesi olabilir.

Kuantum fiziği 1900’lerin başlarında klasik fiziğin açıklayamadığı çeşitli olgulara bir açıklama getirme çabasının ürünüdür. 1925’te Werner Heisenberg ve Pascual Jordan’ın geliştirdiği matris mekaniği ve Erwin Schrödinger’in dalga mekaniği formülasyonu kuantum teorisinin doğuşunu simgeler. Onlarca yıl kuramsal bir araştırma alanı olarak ilerleyen kuantum fiziği, 1950’lardan sonra yeni teknolojik uygulamaların geliştirilmesinde kullanılmaya başlandı.

Yazar: