Skip to content Skip to navigation

Buradasınız

Jeoloji - Buzul Gölleri

Prof. Dr. Raif Kandemir
Seyfullah Ak

Kaçkar Dağları'ndaki bir buzul gölü

Kendine özgü doğal güzellikleri ve ekosistemleriyle büyüleyici manzaralar sunan buzul gölleri, buzulların yeryüzünü aşındırması ve ardından eriyerek geri çekilmesi sonucunda oluşan su kütleleridir. Toroslar, Doğu Karadeniz gibi Türkiye’nin dağlık bölgelerinden dev buzulların bulunduğu coğrafyalara kadar geniş bir alanda görülebilir.

Buzul gölleri, özellikle son buzul çağı olan Pleistosen Dönemi’nin sonlarına doğru yaklaşık 10.000–12.000 yıl önce oluşmaya başlamıştır. Buzullar hareket ettikçe tabanlarındaki yüzeyi aşındırarak çukurlar ve oluklar oluşturur. Bu süreçte kil boyutundaki taneciklerden yüzlerce tonluk kaya bloklarına kadar farklı boyut ve kütledeki malzemeyi taşıyıp biriktirerek “moren” olarak bilinen sırt şeklinde çökeller oluşturur. Küresel sıcaklıkların artmasıyla küçülen buzullar geri çekilirken bu çukurlar eriyen buzul suları ile dolar ve buzul göllerini oluşturur.

Buzullar dağ yamaçlarını oyarak “sirk” adı verilen çanaklar oluşturabilir. Suların buralarda birikmesiyle ortaya çıkan buzul gölleri genellikle dairesel veya oval şekilli olup derin ve berrak sulara sahiptir. Türkiye’deki birçok dağ gölü bu şekilde oluşmuştur.

Devamını okumak için TÜBİTAK Yayınlar web sitesini ziyaret ederek abone olabilirsiniz.

Yazar:

Prof. Dr. Raif Kandemir
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü