Skip to content Skip to navigation

En Büyük Kütleli Kara Delik Birleşmesi Tespit Edildi

Prof. Dr. Faruk Soydugan

Victor de Schwanberg/Science Photo Library

Astrofizikçiler kütle çekim dalgalarını gözlemleyerek şimdiye kadarki en büyük kütleli kara delik birleşmesini tespit etti. GW231123 adı verilen bu birleşme sonucu yaklaşık 225 Güneş kütlesinde bir kara delik oluştu. Daha önceki rekor 142 Güneş kütleli bir kara delikle sonlanan birleşmeydi. Bu tür keşifler, kara deliklerin evrende nasıl büyüdüğüne ilişkin soru işaretlerini aydınlatmak için önemli ipuçları sunuyor.

Lazer İnterferometre Kütle Çekimsel Dalga Gözlemevi (LIGO), 2015 yılında kütle çekim dalgalarını ilk kez tespit etmişti. Bu dalgaları üreten kara delik birleşmesi sonucu, kütlesi Güneş’inkinin 62 katı olan bir kara delik oluşmuştu. Daha sonra ABD’deki LIGO, İtalya’daki Virgo ve Japonya’daki KAGRA dedektörlerinde çalışan ekipler LVK İş Birliği olarak adlandırılan bir ortak araştırma grubu oluşturdu. Bu iş birliği kapsamında 200’den fazla kara delik birleşmesi tespit edildi. 2015’ten bugüne toplamda gözlenen kara delik birleşmesi sayısı ise 300’e yakın.

GW231123 adlı kara delik birleşmesi sırasında açığa çıkan kütle çekimsel dalgaların oluşumunu gösteren animasyon

LVK ortaklığında LIGO gözlemevi verileri kullanılarak keşfedilen GW231123 adlı birleşmenin, kütlesi Güneş’inkinin 100 ve 140 katı olan iki kara deliğin bir araya gelmesiyle oluştuğu öngörülüyor. Yıldızların yaşam döngülerini açıklamak için geliştirilen standart modellere göre GW231123 birleşmesindeki gibi büyük kütleli kara deliklerin evrende yaygın olarak bulunması beklenmiyor. Bu iki kara deliğin, daha küçük kütleli kara deliklerin daha önce birleşmesiyle oluştuğu tahmin ediliyor.

Devamını okumak için TÜBİTAK Yayınlar web sitesini ziyaret ederek abone olabilirsiniz.

Yazar:

Prof. Dr. Faruk Soydugan
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü ve Ulupınar Gözlemevi