Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Ana Bilim Dalı Öğretim Görevlisi Gözde İmren ve arkadaşları, International Journal of Molecular Sciences dergisinde yayımlanan çalışmada kemik gelişiminde ciddi bozukluklara neden olan genetik bir hastalık olan SEMD’nin genetik mekanizmasına ışık tutuyor.
Claudius Ptolemaios (Batlamyus)
Richard Teichmann’ın satranç problemleri de kurduğu biliniyor. Ayın problemleri olarak onun iki kurgusunu sunuyoruz.
Peribacaları, farklı sertliklere sahip kayaların farklı oranlarda aşınması sonucunda oluşan sütun, silindir, koni ve mantar görünümlü yer şekilleridir.
Everest Dağı’nın kuzey yüzünde bulunan Orta Rongbuk Buzulu’nda, 1924 yılında Everest’e tırmanırken kaybolan dağcı Andrew Irvine’a ait olduğu düşünülen bir bot buldu. Bu keşif, Everest Dağı’na tırmanan ilk insanların kim olduğuyla ilgili gizemin çözülmesine yardımcı olabilir.
Bundan 56 yıl önce Ay’a gitmeyi başardıysak bu, günümüzün teknolojisiyle ve uzay çalışmaları birikimiyle ne kadar zor olabilir ki?
Japonya’daki RIKEN araştırma merkezinden bilim insanları, kullanım sırasında dayanıklılığını koruyan ancak deniz suyunda saatler içinde parçalanabilen yeni bir plastik türü geliştirdi.
ArdaAdnanKalkan/iStock
Peribacaları, farklı sertliklere sahip kayaların farklı oranlarda aşınması sonucunda oluşan sütun, silindir, koni ve mantar görünümlü yer şekilleridir. Bu yapıların daha sert kısımları peribacalarının şapka kısmını oluştururken yumuşak kısımları ise şapkanın altındaki boyun ve gövde kısımlarını meydana getirir. Bulundukları bölgelerin kültürel ve coğrafi özellikleri nedeniyle peribacalarının görünümleri, dünyanın birçok yerinde mistik hikâyelerle anılır ve farklı isimlerle adlandırılır. Dünyanın farklı bölgelerinde bu oluşumlar için “baca kayaları, çadır kayası, taş ormanı, mantar kayaları” gibi farklı isimler kullanılır. Son yıllarda bu oluşuklar üzerine yapılan bilimsel çalışmalarda bu yapılar “peribacası” olarak adlandırılır.
Peribacalarının oluşumu, içlerinde geliştikleri kayaçların türü, tabakalanma özellikleri ve sertlik derecelerindeki farklılıklar; kayaçların içinde çeşitli nedenlerle oluşan çatlak sistemlerinin yönelimi; günümüzdeki ve geçmişteki iklim koşulları; arazinin eğim özellikleri; yüzey sularının yoğunluğu gibi birçok doğal faktörden etkilenir. Peribacalarının oluşumu bir yamaçtaki erozyon süreçleriyle doğrudan ilişkili olduğu için, çoğunlukla eğimli yamaçlarda görülürler. Eğimli yamaçlardaki peribacalarının oluşma sıklığı üzerinde sel sularının önemli bir etkisi bulunur. Sel kanallarının konumu ve sıklığı ise yağış miktarı ve şiddeti, ana kayadaki çatlakların yönelimi ve sıklığı gibi faktörlere bağlıdır. Çatlaklar boyunca hareket eden yağmur suyu, ana kaya içerisinde fiziksel ve kimyasal ayrışmayı hızlandırır, kayaçtan ayrışan materyali ortamdan uzaklaştırırken kayanın şekillenmesini sağlar.
Devamını okumak için TÜBİTAK Yayınlar web sitesini ziyaret ederek abone olabilirsiniz.
Yazar:
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
