Skip to content Skip to navigation

Buradasınız

Ayın Sorusu - Ağustos 2025

Prof. Dr. Azer Kerimov

vlastas/iStock

Ali Baba’nın Değerli Taş İşlemlerinden Altın Sikke Kazanması

Haramiler Ali Baba’yı mağarada bir süre alıkoyduktan sonra onu salıvermeye karar verir. Ali Baba haramilere mağaradan ayrılırken bir miktar altın sikke almak istediğini söyler. Haramiler de buna karşılık olarak Ali Baba’ya onun mağaradan alacağı altın sikke sayısının, çözmesi gereken bir probleme bağlı olduğunu söyler. Başlangıçta haramiler Ali Baba’ya üç kese verir. Birinci kesede 60 yakut taş, ikinci kesede 60 zümrüt taş ve üçüncü kesede de 60 safir taş vardır.

Kurallara göre Ali Baba bu değerli taşlarla üç farklı işlem yapabilir. Birinci işlemde Ali Baba haramilere bir yakut ve bir safir taş verip karşılığında bir zümrüt taş alabilir. İkinci işlemde Ali Baba haramilere bir zümrüt ve bir safir taş verip karşılığında bir yakut taş alabilir. Ve son olarak üçüncü işlemde ise Ali Baba haramilere bir yakut taş verip karşılığında iki safir taş alabilir. Bu işlemlerin herhangi biri tamamlandıktan hemen sonra haramiler, Ali Baba’ya yapılan işlem karşılığında bir altın sikke verecektir.

Sonuç olarak Ali Baba haramilerden yaptığı işlem sayısı kadar altın sikke alacak ve aldığı bu altın sikkelerin tamamını mağaradan ayrılırken yanında götürebilecektir. Ancak Ali Baba, ona ilk başta verilen yakut, zümrüt ve safir taşları mağaradan çıkaramaz.

Ali Baba mağaradan mümkün olduğunca çok sayıda altın sikke ile ayrılmak istiyor. Ali Baba yapacağı işlemleri iyi tasarlayıp mağaradan istediği kadar altın sikke alabilir mi? Ali Baba’nın mağaradan alabileceği altın sikke sayısı sınırlıysa onun alabileceği altın sikke sayısı en fazla kaç olabilir? Ali Baba’nın bulduğunuz sayıda altın sikkeyi alması için işlemleri nasıl tasarlaması gerektiğini açıklayın ve onun neden daha fazla altın sikke alamayacağını kanıtlayın.

Soruyu çözüp cevabı ad, soyad, adres ve telefon bilgileri ile birlikte bteknik@tubitak.gov.tr adresine gönderenler arasından çekilişle belirlenecek beş kişiye TÜBİTAK Popüler Bilim Yayınları’ndan bir kitap hediye edeceğiz. Bu ayın kitabı: Kimya Bize Ne Anlatıyor?

Çözümü ile birlikte gönderilmeyen cevaplar değerlendirmeye alınmayacaktır.

Doğru çözüm ve çekiliş sonuçları dergimizin internet sitesinden önümüzdeki ay içinde duyurulacaktır.

Dergimize “Ayın Sorusu” köşesi ile ilgili içerik gönderen okurlarımız, “Kişisel Verileri Koruma Kanunu” kapsamında, paylaştıkları verilerin vembilgilerin dergimiz tarafından yayınlanmasına açık rıza göstermiş sayılacaktır.

Soru ve Çözüm Değerlendirme:

Prof. Dr. Azer Kerimov
Bilkent Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü