Çiğnediğiniz sakızı yanlışlıkla yuttuğunuzda yıllarca midenizde ya da bağırsaklarınızda kalabileceği söylentisinin sindirimle ilgili kısmında bir gerçeklik payı olsa da vücutta kalma süresi yıllarla değil saatlerle ifade edilebilecek ölçüdedir.
Çiğnediğiniz sakızı yanlışlıkla yuttuğunuzda yıllarca midenizde ya da bağırsaklarınızda kalabileceği söylentisinin sindirimle ilgili kısmında bir gerçeklik payı olsa da vücutta kalma süresi yıllarla değil saatlerle ifade edilebilecek ölçüdedir.
Northwestern Üniversitesi mühendislerinin geliştirdiği yeni küçük kalp pili bir şırınganın ucuna sığabiliyor ve vücuda cerrahi bir işleme gerek kalmadan enjekte edilebiliyor
Bilim ve Teknik dergisi Düşünme Kulesi köşesinde Nisan 2025'te yayımlanan Çit Oyunu ödüllü sorusunun çözümü açıklandı ve kitap hediyesi kazananlar belli oldu.
Dünyada yılda yaklaşık 450 milyon ton plastik üretilirken bunun sadece %9’u geri dönüştürülüyor, geri kalanı ise çevreye karışıyor ya da çöplüklere atılıyor. Doğada biriken milyonlarca ton plastik ise zamanla parçalanarak mikroplastiklere dönüşüyor. Bu parçacıklar yalnızca çevreye değil; deniz yaşamına, besin zincirine ve insan sağlığına da doğrudan zarar veriyor.
Everest Dağı’nın kuzey yüzünde bulunan Orta Rongbuk Buzulu’nda, 1924 yılında Everest’e tırmanırken kaybolan dağcı Andrew Irvine’a ait olduğu düşünülen bir bot buldu. Bu keşif, Everest Dağı’na tırmanan ilk insanların kim olduğuyla ilgili gizemin çözülmesine yardımcı olabilir.
Bir grup gök bilimci uzayda yalnız dolaşan bir kara delik keşfettikleri iddialarını destekleyen bulgulara ulaştıklarını açıkladı.
Japonya’daki RIKEN araştırma merkezinden bilim insanları, kullanım sırasında dayanıklılığını koruyan ancak deniz suyunda saatler içinde parçalanabilen yeni bir plastik türü geliştirdi.
Yenilenebilir enerjinin yaygınlaşmasıyla irili ufaklı birçok güç üretim birimi ana enerji şebekelerine enerji sağlamaya başladı. Ancak bu birimlerdeki enerji eldesi düzenli değil. Örneğin rüzgâr türbinleri rüzgâr durduğunda devre dışı kalırken rüzgârlı havalarda civardaki tüm türbinler birlikte çalışarak bir anda tüketim kapasitesinin üzerinde elektrik üretebilir. Bu durum, şebeke için kritik olan arz- talep dengesinin bozulmasına ve şebeke frekansında sapmalara neden olabilir.
Sanal Enerji Santrali (VPP); güneş paneli, rüzgâr türbini, ev bataryaları, elektrikli araç şarj istasyonları, biyogaz tesisi gibi binlerce küçük ölçekli güç üretim ve depolama biriminin bir yazılım platformu aracılığıyla bir araya getirilerek tek bir büyük santral gibi çalışmasını sağlayan dijital bir sistem. Bu sistem sayesinde üretim ve tüketim anlık olarak dengelenebilir, şebeke güvenliği korunur ve yenilenebilir kaynaklardan daha verimli şekilde faydalanılır.
Evlerdeki akıllı cihazlar ile akıllı şebeke sistemlerini güvenli, uyumlu ve etkin bir şekilde birbirine bağlamak için geliştirilen bir standart olan IEEE 2030.5 standardına uygun olarak geliştirilen bu platformların tepki süreleri milisaniye ölçeğinde. Ayrıca 128-bit SSL şifreleme kullanarak güvenli haberleşme sağlarken endüstriyel süreçleri kontrol etmek için kullanılan SCADA (denetleyici kontrol ve veri toplama) sistemleriyle tamamen uyumlu bir şekilde çalışabiliyor. Tahmin algoritmaları sayesinde hava durumu gibi enerji elde edilmesinde dalgalanmalara neden olan etkiler değerlendirilerek enerji arzının ve talebinin dengelenmesinde %92’ye varan başarı oranları yakalanabiliyor.
Enerji kullanımının dengelenme sürecine dâhil edilmesi içinse daha karmaşık sistemlere ihtiyaç duyuluyor. Bu kapsamda enerji talebinin de yönetildiği talep yanıtı tabanlı VPP sistemleri ön plana çıkıyor. Bu sistemlerde akıllı sayaçlar ve IoT cihazları (evlerdeki internete bağlı akıllı cihazlar) aracılığıyla tüketicilerin enerji talebi de esnek bir şekilde yönetilebiliyor. Örneğin şebekede güç üretimi düştüğünde veya enerji talebi en yüksek seviyeye ulaştığında önceden belirlenen protokoller çerçevesinde enerji kullanımı en yoğun olan cihazlar (örneğin klimalar, su ısıtıcıları, endüstriyel soğutucular) geçici olarak düşük seviyede çalıştırılabiliyor veya devre dışı bırakılabiliyor.
Tersine, enerji eldesinin arttığı durumlarda bazı fabrikalara ücretsiz veya çok düşük maliyetli enerji sağlanarak kapasitelerini geçici olarak artırmaları teşvik edilebiliyor. Bu çift yönlü enerji yönetim modeli, enerji eldesi ve kullanımı arasındaki dengelenmeyi eş zamanlı olarak optimize ederek tahmin başarısını %97’ye çıkarabiliyor. Enerji kaynakları çeşitlendikçe ve enerji kullanma bilinci arttıkça sanal enerji santralleri çok daha fazla önem kazanacak gibi görünüyor.
Kaynaklar:
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
