2025 Uluslararası Buzulların Korunması Yılı: Buzullar Geleceğimiz İçin Neden Önemli?

2023 yılında Antarktika’da çekilen fotoğrafta sivri tepeli buz dağı görülüyor.

Birleşmiş Milletler, küresel iklim değişikliğinden çok fazla etkilenen çevresel unsurlardan biri olan buzullara dikkat çekmek, bu konuda farkındalık oluşturmak, uluslararası iş birliğini ve eylem planlarını teşvik etmek amacıyla 2025 yılını Uluslararası Buzulların Korunması Yılı olarak ilan etti. Bu kapsamda, başta Antarktika olmak üzere Grönland, Himalayalar, Alpler, And Dağları ve dünyanın diğer bölgelerinde bulunan küresel iklim için kritik öneme sahip buzul rezervlerinde gerçekleştirilecek bilimsel çalışmaların desteklenmesi ve iklim değişikliği ile mücadeleye yönelik hazırlanan eylem planlarının bir an önce hayata geçirilmesi hedefleniyor.

Buzul, kar kütlesinin yıllar hatta yüz yıllar boyunca birikmesi ve sıkışması sonucu oluşan, yoğun ve kalıcı yani yaz kış erimeyen buz kütlesi olarak tanımlanabilir. Dünya üzerinde belirli bölgeler örneğin kutuplar ve yüksek dağların tepeleri buzullarla kaplıdır. Buzul oluşabilecek bölgenin deniz seviyesinden yüksekliği, enlemin artmasıyla azalır. Örneğin Ekvator (0° enlem) yakınlarında buzullara rastlamak için Ruwenzori Sıradağları’nın 4.400 m yükseklerine, yaklaşık 45° enlemde bulunan Alpler’de 2.500 m’ye, yaklaşık 60° enlemdeki Norveç’te 1.500 m’ye çıkmak gerekir. Kutuplarda ise buzullara deniz seviyesinden itibaren rastlanır.

Dünyadaki en eski döneme ait buzulların Antarktika kıtasında görüldüğü, Grönland’ın ise Kuzey Kutbu’ndaki en geniş buzul örtüsüne sahip bölge olduğu bilinir. Bunun yanı sıra Orta Avrupa’daki Alpler, Güney Amerika’daki And Dağları ve Güney Asya’daki Himalayalar önemli karasal buzul alanlarıdır.