Doç. Dr. Adem Polat, meme kanseri ameliyatlarında çığır açabilecek ve yapay zekâ, biyoteklnoloji gibi alanlarda gelişmiş bilimsel ve mühendislik bilgisine dayalı olarak geliştirilen meme kanseri görüntüleme cihazı MamoScope’u üretti.
Doç. Dr. Adem Polat, meme kanseri ameliyatlarında çığır açabilecek ve yapay zekâ, biyoteklnoloji gibi alanlarda gelişmiş bilimsel ve mühendislik bilgisine dayalı olarak geliştirilen meme kanseri görüntüleme cihazı MamoScope’u üretti.
Dream Recorder, Hollanda’daki Modem stüdyosu tarafından geliştirilen ve rüyaları görsel videolara dönüştüren açık kaynaklı bir cihaz.
Bilim ve Teknik Düşünme Kulesi köşesinde Ekim 2025'te yayımlanan İşlemsiz Kendoku ödüllü sorusunu çözenler arasından çekilişle belirlenecek 10 kişiye TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları tarafından yayımlanan Mutlu Beyin kitabı hediye edilecek.
Hayvanlarda bulunan venom adı verilen zehir türü, etkisini ısırılma, sokulma ya da bir yara yoluyla kana karıştıkları zaman gösterir. Ağız yoluyla alındıklarında ise genellikle sindirim sistemindeki enzimler tarafından parçalanarak etkisiz hâle gelirler.
Yapay zekâ, eğitim teknolojileri alanında ders planlamasından öğrenci değerlendirmesine, kişiselleştirilmiş öğrenmeden sanal rehberliğe kadar pek çok alanda çığır açıcı değişimler yaratmaya başladı.
NASA’nın Perseverance aracının Mars’ta bir zamanlar yaşam olabileceğine işaret eden yeni bulgulara ulaştığı haberi kamuoyunda heyecanla karşılandı.
Tarımsal üretimde verim ve kalite kaybını önlemek için başvurulan pestisitlerin, biyoçeşitliliği koruyacak ve sürdürülebilir tarıma katkıda bulunacak şekilde kullanılması gerekir.
dottedhippo/iStock
İnsanların beyin dokuları üzerinde yapılan bilimsel çalışmalar, insanların beynine ulaşan mikrometre ve nanometre boyutlarındaki plastik atıkların zamanla giderek artmakta olduğunu gösteriyor. Alexander Nihart ve arkadaşları tarafından yapılan araştırmanın sonuçları Nature Medicine’da yayımlandı.
Plastik atıklar sadece çevreyi kirletmekle kalmıyor. Atık plastiklerden kopan mikrometre ve nanometre boyutlarındaki parçalar hava, su ve besinler üzerinden insanların vücuduna da giriyor. Bugüne kadar insanların kanında, akciğerlerinde, karaciğerlerinde ve bağırsaklarında mikroplastiklere rastlandı. Geçmişte toksik maddelerin ve patojenlerin kandan beyne ulaşmasını engelleyen beyin-kan bariyerinin mikroplastiklerin beyne ulaşmasına da engel olabileceği düşünülüyordu. Ancak bilimsel çalışmalar bunun doğru olmadığını gösteriyor.
Üstelik bir grup araştırmacının yakın zamanlarda Nature Medicine'da yayımladıkları bir araştırmaya göre insanların beyinlerine ulaşan plastik miktarı yıllar içinde giderek artmakta. Nihart ve arkadaşları, 1997-2024 döneminde hayatını kaybetmiş 91 insanın beyin dokularındaki plastik miktarını ölçmüşler. Sonuçlar 2016-2024 döneminde dokulardaki plastik miktarının yaklaşık %50 arttığını gösteriyor. 2016 yılına ait örneklerdeki medyan (ortanca) plastik miktarı gram başına 3.345 mikrogram iken 2024 yılına ait örneklerde bu değer 4.917’ye çıkıyor.
Yüksek miktarda mikro ve nanoplastik tespit edilen dokuların 12’sinin demans hastalarına ait olduğu belirtiliyor. Ancak iki durum arasında bir sebep-sonuç ilişkisi kurulamıyor. Örneğin demansın beyinde sebep olduğu değişimler, daha fazla plastiğin kan-beyin bariyerini aşmasına yardım etmiş olabilir ya da beyne giren plastiklerin yol açtığı değişimler demansı tetiklemiş olabilir. Mikro ve nanoplastiklerin beyne tam olarak nasıl ulaştığı ve bu plastikleri temizlenin mümkün olup olmadığı şu an için bilinmiyor. Daha da önemlisi, bu atık plastiklerin beyin sağlığına etkilerinin ne olduğu da bilinmiyor.
Kaynaklar:
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
