HMPV Yeni Pandemi Endişesi Yaratmasın!

Muhammad Farhad/iStock

İnsan metapnömovirüsü (HMPV) olarak adlandırılan bir solunum yolu virüsü Çin, Hindistan, Malezya ve Kazakistan da dâhil olmak üzere Asya'daki bazı ülkelerde yayılıyor. Aralık 2024'ün ortalarında Çin'deki sağlık kuruluşları, Çin'in kuzeyinde 14 yaşın altındaki çocuklarda HMPV’nin neden olduğu solunum yolu enfeksiyonlarında genel bir artış olduğunu bildirdi. Bu durum, dikkatlerin bu “gizemli” virüse, yani HMPV’ye çevrilmesine neden oldu. Oysa virüs ne gizemli ne de yeni bir virüs.

HMPV, ilk olarak 2001 yılında Hollanda'da solunum yolu enfeksiyonu geçiren çocuklardan alınan örneklerde keşfedilse de sonradan yapılan çalışmalarda 1950’lerden ve 1976’dan beri saklanan kan örneklerinde de virüs tespit edilmiş ve virüse karşı üretilen antikorlar bulunmuştu. Solunum sinsityal virüs (RSV) ile aynı ailede yer alan ve kış aylarında solunum yolu enfeksiyonlarına yol açan virüslerden biri olan HMPV, solunum yollarındaki hücreleri enfekte ederek boğaz ağrısı, burun akıntısı, öksürük ve hapşırma gibi birkaç gün sürebilen soğuk algınlığı semptomlarına neden oluyor. HMPV, çoğunlukla öksüren ya da hapşıran enfekte bir kişiden havaya yayılan damlacıkların solunması veya kontamine yüzeylere dokunulması sonrasında burun, ağız veya göz yoluyla vücuda giriyor. Bu nedenle, kişisel hijyen önlemleri ve hasta iken diğer insanlarla yakın temastan kaçınılması, bulaşma riskini azaltıyor.

Her ne kadar çoğu kişide hafif semptomlar gözlense de diğer soğuk algınlığı virüsleri gibi HMPV de bazen daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Şiddetli enfeksiyonlar, genellikle çok küçük çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olan veya astım gibi rahatsızlıkları olan kişilerde görülüyor. Virüsün 2018 yılında dünya genelinde 5 yaşın altında en az 11.000 çocuğun hayatını kaybetmesine neden olduğu tahmin ediliyor. Bir karşılaştırma yapmak gerekirse RSV, her yıl küresel olarak 60.000 çocuğun hayatını kaybetmesine neden oluyor.

HMPV enfeksiyonları için spesifik bir tedavi veya onaylanmış herhangi bir aşı henüz yok. Ancak 2024 yılında Oxford Üniversitesinden bir ekip, çocukları hem HMPV’ye hem de RSV'ye karşı korumak için tasarlanmış bir mRNA aşısını test etmeye başladı. COVID-19’a neden olan koronavirüs ile HMPV arasındaki en önemli fark, koronavirüsün yeni bir virüs olması nedeniyle insanlarda bu virüse karşı bağışıklığın gelişmemiş olmasıydı.

Bu da virüsün geniş bir alana yayılmasına ve ciddi enfeksiyonlara yol açma olasılığının artmasına neden oldu. Buna karşın Çin'de yayılan HMPV’ye karşı küçük çocuklar dışında çoğu insanın zaten bir miktar bağışıklığa sahip olduğu biliniyor. Dolayısıyla bilim insanları, yeni bir pandemi endişesine gerek olmadığının altını çiziyor.

Kaynaklar:

• https://medicalxpress.com/news/2025-01-hmpv-china-virus-alarm.html