İnsanlar için ortalama vücut sıcaklığı 37 °C'dir. Ancak yaz aylarında hava sıcaklığı bu dereceye yaklaştığında ya da ulaştığında çoğumuz rahat edemeyiz ve serinlemenin çeşitli yollarına başvururuz.
İnsanlar için ortalama vücut sıcaklığı 37 °C'dir. Ancak yaz aylarında hava sıcaklığı bu dereceye yaklaştığında ya da ulaştığında çoğumuz rahat edemeyiz ve serinlemenin çeşitli yollarına başvururuz.
Formula 1 hız senfonisi yazı serisinin bu ayki bölümünde ise Formula 1 araçlarının tasarım, özellikle de aerodinamik tasarım detaylarını inceleyeceğiz.
Bilim ve Teknik dergisi Ayın Sorusu köşesinde Nisan 2025 yayımlanan Keloğlan’ın Satranç Tahtası Üzerindeki Fındıkların Tamamını Toplama Yöntemi sorusunun çözümü açıklandı ve Fizik Bize Ne Anlatıyor? kitap hediyesini kazanan okurlarımız belli oldu.
Bilimsel çalışmalar, karalardaki su miktarının içinde bulunduğumuz yüzyılda büyük miktarda azaldığını gösteriyor. Üstelik azalan sadece kalıcı buzullar değil. Yeraltı suları, göller ve nehirler giderek kuraklaşıyor.
Everest Dağı’nın kuzey yüzünde bulunan Orta Rongbuk Buzulu’nda, 1924 yılında Everest’e tırmanırken kaybolan dağcı Andrew Irvine’a ait olduğu düşünülen bir bot buldu. Bu keşif, Everest Dağı’na tırmanan ilk insanların kim olduğuyla ilgili gizemin çözülmesine yardımcı olabilir.
Bilim insanları, James Webb Uzay Teleskobu (JWUT) verilerinin analizleri sayesinde, uzak bir gezegende canlı organizmalar tarafından üretilen moleküllere ilişkin izler olduğunu iddia ediyor.
Japonya’daki RIKEN araştırma merkezinden bilim insanları, kullanım sırasında dayanıklılığını koruyan ancak deniz suyunda saatler içinde parçalanabilen yeni bir plastik türü geliştirdi.
Antonio Guillem Fernández/Alamy
İnsanlar için ortalama vücut sıcaklığı 37 °C'dir. Ancak yaz aylarında hava sıcaklığı bu dereceye yaklaştığında ya da ulaştığında çoğumuz rahat edemeyiz ve serinlemenin çeşitli yollarına başvururuz. Çünkü insanlar için ideal ortam sıcaklığı genellikle vücut sıcaklıklarından yaklaşık 15 °C daha düşüktür. Bunun nedeniyse vücudumuzun dış ortamla yaptığı enerji alışverişinde gizli.
Öncelikle insan vücudunun farklı bölümlerinin sıcaklıklarına bir göz atalım: Gövdemizin içinde sıcaklık, iç organlarımızın işlevsel biçimde çalışması için ideal değer olan 37 °C civarındadır. Ancak kol ve bacak gibi uzuvlarımızda sıcaklık, gövde içine kıyasla bir miktar daha düşük olma eğilimindedir. Cildimizin sıcaklığıysa genellikle 32 °C civarındadır. Vücudumuzun dış ortamla temas hâlinde olan yüzeyinin ortalama vücut sıcaklığından daha düşük olması, rahat edilen hava sıcaklığının neden 22 °C civarında olduğunu tamamen açıklayamaz. Çünkü 32 °C'lik hava da çoğunlukla rahatsız edici derecede sıcaktır.
Vücudumuzun düşük ortam sıcaklığına ihtiyaç duymasının kökeninde enerji dönüşümleriyle açığa çıkan ısı enerjisinden kurtulma gerekliliği yatar. Bu açıdan vücudumuz, sürekli işlem yaparak ısınan ve hava çıkışları yardımıyla serin tutulmaya çalışılan bir bilgisayar kasasına benzetilebilir. Trilyonlarca hücremizde gerçekleşen metabolik faaliyetler sonucunda büyük miktarda enerji açığa çıkar. Bunun sonucunda vücut içi sıcaklığının sürekli artması beklenebilir. Vücudumuz ise açığa çıkan ısı enerjisini etkin bir şekilde transfer ederek iç ortamı belirli bir sıcaklık aralığında tutmak için çeşitli yöntemler kullanır.
Sıcaklık dışındaki hava koşullarının da elverişli olması durumunda, 20 °C – 25 °C arasında sıcaklığa sahip bir ortamda çoğu insanın vücudunda ısı transferi verimli biçimde gerçekleşir. Bu koşullarda cilt çevreden daha sıcak olduğu için cilde temas eden hava moleküllerine ciltteki enerjinin bir kısmı aktarılır. Kinetik enerjisi artan bu moleküller ciltten uzaklaşırken yerlerini alan daha soğuk moleküller cilde temas eder. Konveksiyon adı verilen bu süreç yoluyla vücuttan havaya ısı enerjisi iletilir.
Havanın ciltle aynı veya daha yüksek sıcaklığa sahip olması durumunda vücut farklı yöntemler dener. Bunlardan biri kan akışını hızlandırmaktır. Kanın sıcaklığı ciltten daha yüksek olduğu için cildin sıcaklığını yükselterek havadan daha sıcak hâle gelmesini sağlar. Bir diğer yöntem ise terlemedir. Terdeki su buharlaşarak gaz hâline geçerken ciltten enerji alır ve bu sayede vücut serinletilir. Sıcak ve nem oranı yüksek bir ortamda ise havadaki su molekülü yoğunluğu fazla olduğundan, terin buharlaşması zorlaşır ve ısı transferi yavaşlar.
Kaynaklar:
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
