Glüten; buğday, arpa ve çavdarda bulunan, hamura esneklik ve kabarma gücü kazandıran bir protein. Ancak bazı insanlar için glüten yalnızca yiyeceklerle ilgili bir bileşen değil, sağlık sorunlarının da tetikleyicisi. Peki glüten gerçekten herkes için zararlı mı yoksa bu sadece gereksiz bir korku mu? Bilim dünyası bu sorunun cevabını hâlâ arıyor.
Kötü niyetli kullanıcıların sohbet robotları aracılığıyla zararlı yazılımlar üretebilmesi anlamına gelen vibe hacking, yeni bir riskin ortaya çıkmasına neden oldu.
Bilim ve Teknik Düşünme Kulesi köşesinde Eylü 2025'te yayımlanan Bölgesel At Hamlesiz Sudoku ödüllü sorusunu çözenler arasından çekilişle belirlenecek 10 kişiye TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları tarafından yayımlanan Çizgi Bilim: Marie Curie kitabı hediye edilecek.
Bu yıl beşincisi düzenlenen Arktik Bilimsel Araştırma Seferi (TASE-V), 8-31 Temmuz tarihleri arasında gerçekleştirildi. 9’u Türk, 12 araştırmacının katıldığı sefer sırasında 19 farklı bilimsel proje hayata geçirildi.
İtalya’da, Pompeii yakınlarındaki Paestum antik kentinde 1954’te toprak altından çıkarılan ve MÖ 520 dolaylarına tarihlenen bronz kapların içindeki gizemli maddenin bal olduğu modern kimyasal analiz teknikleri sayesinde ortaya çıkarıldı.
Astrofizikçiler kütle çekim dalgalarını gözlemleyerek şimdiye kadarki en büyük kütleli kara delik birleşmesini tespit etti. GW231123 adı verilen bu birleşme sonucu yaklaşık 225 Güneş kütlesinde bir kara delik oluştu.
Japonya’daki RIKEN araştırma merkezinden bilim insanları, kullanım sırasında dayanıklılığını koruyan ancak deniz suyunda saatler içinde parçalanabilen yeni bir plastik türü geliştirdi.
Beynin hareket kontrolünden sorumlu kısmına yerleştirilen N1 implantı
Elon Musk’ın nöroteknoloji şirketi Neuralink, beyin-bilgisayar arayüzü teknolojisinde önemli bir aşamaya ulaştı. Şirketin geliştirdiği N1 implantı felç geçiren hastaların düşünce yoluyla robotik kol kontrolü yapmaları için deneme onayı aldı.
N1 implantı, beynin hareket kontrolünden sorumlu motor kortekse yerleştirilen bozuk para büyüklüğünde bir cihaz. Sistem, üzerinde bulunan 1.024 elektrotla beyin sinyallerini algılayıp kablosuz aktarma yeteneğine sahip. N1 implantı ilk kez Ocak 2024’te felçli bir hastanın beynine yerleştirilmiş, katılımcı düşünceyle bilgisayar imlecini kontrol etmiş ve belirli hareketleri düşünerek bilgisayardaki görevleri yerine getirmişti.
N1, özellikle ALS ve omurilik yaralanmaları gibi hastalıklar nedeniyle boyundan aşağıdaki uzuvları motor işlevlerini kaybeden bireylere yönelik olarak geliştirildi. Alınan onaydan sonra yapılacak denemeler ile N1’in robotik kol kontrolündeki emniyet düzeyi ve pratikliği değerlendirilecek.
Beyin-bilgisayar arayüzü teknolojisinin umut verici potansiyeline rağmen, gelişim sürecinin henüz erken aşamalarında olduğunu belirtmek gerekiyor. Klinik ortamlarda yaygın kullanıma geçmeden önce sağlık, güvenilirlik ve etkinlik açısından kapsamlı araştırmaların ve testlerin tamamlanması gerekecek.
N1 implantı, bozuk para büyüklüğünde bir cihaz
Kaynaklar:
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
