Skip to content Skip to navigation

Karbondioksitten Kireç Taşı Üreten İncir Ağaçları

İlay Çelik Sezer

Madelein_Wolf/iStock

Zürih Üniversitesinden araştırmacılar, bazı incir ağacı türlerinin havadaki karbondioksidi kireç taşı olarak da bilinen kalsiyum karbonat adlı minerale dönüştürebildiğini keşfetti. Mineral hâlindeki karbon, ağaçların yapısındaki organik formdaki karbona göre toprakta çok daha uzun süre kalabiliyor. Bu da karbonun toprakta daha uzun süre tutulması yani eş değer miktarda karbondioksidin atmosferden daha uzun süre uzak tutulması anlamına geliyor.

Tüm ağaçlar havadan aldıkları karbondioksiti fotosentez süreci ile besin maddelerine dönüştürür. Havadan uzaklaştırdıkları karbonun çoğunu selüloz gibi yapı maddeleri hâlinde bünyelerinde depolar. Ancak bazı ağaçlar karbondioksidi kalsiyum oksalat adlı bileşiğe çeviriyor, ağaçtaki ve topraktaki bazı bakteriler de bunu kalsiyum karbonata dönüştürüyor. Karbonu bu şekilde depolayabilen ağaçlardan biri Afrika’nın tropikal bölgelerinde yetişen iroko ağacı (Milicia excelsa). İroko ağacı, uzun ömürlü dayanım sağladığı için kereste olarak özellikle gemilerin güvertelerinde kullanılıyor.

Kısa bir süre önce Zürih Üniversitesinden Mike Rowley ve ekibi Kenya’nın Samburu bölgesine özgü üç incir ağacı türünün karbondioksitten kalsiyum karbonat üretebildiğini keşfetti. Rowley, ağaçların toprak üstünde kalan kısmında yoğun kalsiyum karbonat birikimlerinin bulunduğunu ayrıca köklerde de büyük ölçüde kalsiyum karbonata dönüşmüş yapılar gördüklerini belirtiyor.

Bu ağaç türlerinin ormancılıkta kullanılabileceği, meyvelerinden besin kaynağı olarak yararlanılabileceği aynı zamanda da küresel ısınmayla mücadeleye katkıda bulunabileceği düşünülüyor. Ancak ağaçların bu amaçlarla kullanımının uygun olup olmadığını anlayabilmek için araştırmacıların ağaçların ne kadar karbon tuttuğunu, ne kadar suya ihtiyaç duyduğunu ve farklı iklim koşullarına ne kadar dayanıklı olduğunu ortaya çıkaracak araştırmalar yapması gerekecek.

Kaynaklar: