2030’da Görevi Sonlandırıldığında Uluslararası Uzay İstasyonu’na Ne Olacak?

NASA

Dünya’nın yörüngesinde hareket eden en büyük yapay uydu olan Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (ISS) 2030 yılında emekliye ayrılması planlanıyor. Peki, görevi sonlandırıldığında ISS’ye ne olacak?

Kurulumuna 1998 yılında başlanan Uluslararası Uzay İstasyonu’nun ilk mürettebatı olan William M. Shepherd, Yuri P. Gidzenko ve Sergei K. Krikalev, ‘‘Bilim Seferi 1’’ görevi kapsamında 2000 yılında ISS’ye ulaştı. Ağırlıksız ortam koşullarında farklı alanlardan birçok deneyin ve araştırmanın gerçekleştirildiği ISS, görev yaptığı uzun yıllar boyunca insanlık yararına birçok bilimsel ve teknolojik gelişmeye katkı sağladı.

BD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos), Japon Uzay Ajansı (JAXA), Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve Kanada Uzay Ajansı’nın iş birliğinde kurulan ISS’nin bakım ve onarımı, işletmesi, kontrolü ve yönetimi 1998’den beri bu beş uzay ajansı tarafından gerçekleştiriliyor. ISS’nin başlangıçta 2016’ya kadar görev yapması planlanmıştı. Ancak istasyonu oluşturan modüllerin bakımı ve yenilenmesi için yapılan çalışmalar sayesinde istasyonun hizmet ömrü uzatıldı. 2022 yılının başında ise 2030 yılına kadar görevine devam edeceği duyuruldu.

Peki, kütlesi 400.000 kg’ın üzerinde olan ve yaklaşık olarak bir futbol sahası büyüklüğündeki ISS’ye, görevi sonlandığında ne olacak?

NASA ve diğer yürütücü uzay ajansları, ISS’nin nasıl devre dışı bırakılacağı ile ilgili farklı alternatifleri değerlendirdi. ISS’nin parçalara ayrıldıktan sonra Dünya’ya taşınması, Dünya’nın etrafındaki daha yüksek irtifadaki bir yörüngeye çıkarılması, kendiliğinden yörüngeden çıkarak atmosfere girmesi veya kontrollü bir şekilde yörüngeden çıkarılarak atmosfere girmesi gibi alternatifler arasında en uygun seçeneğin, yörüngeden kontrollü çıkarılması olduğuna karar verildi.

ISS’nin kurulumu için bileşenlerinin 40’dan fazla uzay görevi ile uzaya taşınması gerekmiş ve 260 uzay yürüyüşü ile istasyonun bileşenlerinin kurulumu, bakımı ve yenilenmesi gerçekleştirilmişti. ISS’yi oluşturan modüllerin uzaya taşınmasında çoğunlukla büyük bir kargo taşıma bölümüne sahip olan uzay mekikleri kullanılmıştı. Uzay mekikleri, 2011 yılında emekli oldu. Günümüzde ise demonte edildikten sonra ISS’nin bileşenlerinin Dünya’ya taşınmasını sağlayabilecek, kullanımda olan bir uzay aracı bulunmuyor. Ayrıca bu bileşenlerin uzayda demonte edilmesi de son derece zor.

Devamını okumak için TÜBİTAK Yayınlar web sitesini ziyaret ederek abone olabilirsiniz.