Yorgunluğunuz Yüzünüzden Okunacak!

Araştırmacılar, zihinsel iş yükünü gerçek zamanlı olarak ölçebilen bir e-dövme teknolojisi geliştirdi. Cell Press’in Device dergisinde yayımlanan çalışmada geliştirilen elektronik dövme şeklindeki ultra ince kablosuz alın sensörü zihinsel yorgunluğu tespit edebiliyor. E-dövme sistemi, yüksek iletkenliğe sahip ve cilde esnek biçimde yapışabilen elektrotlar kullanarak EEG (elektroensefalografi) ile beyin aktivitesini ve EOG (elektrookülografi) ile göz hareketlerini takip etmeyi sağlayan sinyalleri topluyor. Geleneksel EEG başlıklarının aksinemultra ince tasarımı ve kablosuz yapısı sayesinde kullanıcılar hareket hâlindeyken bile sinyalleri kararlı bir şekilde algılayabiliyor. Bu sayede günlük aktiviteler sırasında rahatlıkla kullanılabiliyor.

E-dövmeyi test etmek amacıyla yapılan deneyde altı katılımcıdan zorluk seviyesi giderek artan bir bellek görevini yerine getirmeleri istendi ve görevleri gerçekleştirdikleri sırada delta, teta, alfa, beta ve gama beyin dalgaları kaydedildi. Sonuçta görevler zorlaştıkça delta ve teta dalgaları güçlenirken alfa ve beta dalgalarının aktivitesinde azalma gerçekleşti. Delta ve teta dalgalarının güçlenmesi bilişsel yükün arttığını gösterirken alfa ve beta dalgalarının aktivitesindeki azalma zihinsel yorgunluğa işaret ediyor. Araştırmacıların geliştirdiği makine öğrenmesi modeli ise e-dövmeden elde edilen sinyallere göre zihinsel iş yükü seviyesinin tahmin edilmesini sağlıyor. Geleneksel EEG ekipmanlarının maliyeti 15.000 doları aşarken e-dövme sisteminin çip ve batarya paketi 200 dolar, tek kullanımlık sensörlerin her biri ise yaklaşık 20 dolar. Belirgin fiyat farkı, bu teknolojinin geniş kullanıcı kitlelerine erişimini mümkün kılıyor. Hava trafik kontrolörü, pilot, cerrah gibi zihinsel yorgunluğun insan hayatına mal olabileceği mesleklerde çalışan kişilerin zihinsel iş yükünü ölçmek için bu teknolojiden faydalanılabilir. Öte yandan araştırmacılar, gelecekte teknolojinin epilepsi hastaları için beyin aktivitesini izlemek ve beyin aktivitesini izlemek kullanılabileceğini öngörüyor. E-dövme her kullanıcının yüz özelliklerine göre kişiselleştirilerek sensörler en uygun konumlara yerleştirilebiliyor. Bu sayede sinyal kalitesi maksimum seviyeye çıkarılabiliyor. Sistem, geleneksel EEG başlıklarının kafa şekli farklılıklarından kaynaklanan dezavantajlarını ortadan kaldırıyor.

Kaynaklar:

• https://www.cell.com/device/abstract/S2666-9986(25)00094-8