Soğuk bir ortamdaki çocuklarını kalın kıyafetler giyme konusunda ikna etmeye çalışmak, ebeveynler için oldukça zaman alıcı bir uğraş.
Olga Beliaeva/iStock
Jüpiter, aralık ayında karşı konuma geliyor. Gözlem için son derece uygun olduğu bu konumdayken yılın en büyük ve parlak Jüpiter’ini gözlemleme fırsatını kaçırmayın. Aynı zamanda aralık ayında Merkür’ü şafak vakti ufkun üzerinde yeterince yüksekte ve uzun süre gözlemlemek mümkün.
Merkür
6 Aralık’ta yörünge hareketi sırasında Güneş ile Dünya’nın arasından geçen Merkür, bu süreçte birkaç hafta boyunca Güneş’in parlaklığında kaybolduğu için görülemiyor. Güneş sisteminin en küçük gezegeni, aralık ayının ilk yarısından sonra şafak vakti gökyüzünde tekrar ortaya çıkıyor. 28 Aralık sabahı Merkür, hilal şeklindeki Ay ve Akrep Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Antares’i, güneydoğu yönünde ufkun üzerinde birbirine yakın görebilirsiniz.
Venüs
Venüs, aralık ayında Güneş’in batışından sonra güney- güneybatı yönünde, ufkun üzerinde ortaya çıkıyor ve yaklaşık üç saat sonra güneybatı-batı yönünde ufuktan batıyor. 4 Aralık akşamı Venüs’ü ve hilal şeklindeki Ay’ı, güneybatı yönünde ufkun üzerinde birbirine yakın görebilirsiniz. Ayın başında Venüs’ün gezegen yuvarlağının aydınlık görünen kısmının oranı %68 iken, ayın sonunda %56’ya iniyor. Siz de bir dürbün ya da küçük bir teleskop yardımıyla aralık ayında Venüs’ün evrelerindeki değişimi izleme fırsatını yakalayabilirsiniz.
Mars
Mars, aralık ayının başında saat 21.30 civarı kuzeydoğu-doğu yönünde ufuktan doğuyor ve Güneş’in aydınlığında kayboluncaya kadar görülebiliyor. Mars, ayın ilerleyen günlerinde daha erken doğmaya başlıyor ve parlaklığı her geçen gün artıyor. 18 Aralık gecesi Mars’ı ve son dördün evresine yaklaşan Ay’ı, Yengeç Takımyıldızı’nda birbirine yakın görebilirsiniz.
Jüpiter
Aralık, Jüpiter gözlemi için 2024 yılının en uygun ayı. 7 Aralık’ta Jüpiter, karşı konuma geliyor. Jüpiter’in gözlem için son derece uygun olduğu bu konumda; Güneş, Dünya ve Jüpiter aynı hizadadır. Güneş ve Jüpiter, Dünya’nın karşılıklı olarak iki farklı tarafında bulunur. Jüpiter, karşı konuma geldiği bu günlerde aynı zamanda Dünya’ya en yakın konumda olacak.
Aralık ayı boyunca gökyüzünde son derece büyük ve parlak görünen Jüpiter, Güneş’in batışından sonra kuzeydoğu-doğu yönünde, ufkun hemen üzerinde ortaya çıkıyor ve Güneş’in doğuşuna kadar görülebiliyor. 14 Aralık akşamı Jüpiter’i ve dolunay evresine yaklaşan Ay’ı, Boğa Takımyıldızı’nda birbirine yakın görebilirsiniz.
Satürn
Satürn, aralık ayında gecenin ilk yarısında gökyüzünde. Ayın başında Güneş’in batışından sonra güneydoğu- güney yönünde, ufkun yaklaşık 40 derece üzerinde ortaya çıkan Satürn, gece yarısından kısa süre sonra batı yönünde ufuktan batıyor. Ayın ilerleyen günlerinde daha erken batmaya başlayan Satürn’ün görülebileceği süre de kısalıyor. 8 Aralık akşamı Satürn’ü ve ilk dördün evresindeki Ay’ı, güneybatı-batı yönünde ufkun üzerinde birbirine yakın görebilirsiniz.
Geminid (İkizler) gök taşı yağmuru, 13-14 Aralık gecesi en yüksek etkinliğe ulaşıyor. 11-20 Aralık arasında etkinliğini devam ettiren Geminid gök taşı yağmurunun en yüksek etkinliğe ulaştığı tarihte, saatte maksimum 120 gök taşı görülebilir. Ancak bu tarihte dolunay evresine gelmek üzere olan Ay, gök taşlarının fark edilmesini zorlaştırıyor. Geminid gök taşı yağmuru sırasında gök taşlarının gökyüzünde ortaya çıkıp etrafa dağılıyormuş gibi göründüğü nokta, yani saçılma noktası, İkizler Takımyıldızı'nın en parlak ikinci yıldızı olan Kastor’un çok yakınında. Saçılma noktası, Güneş’in batışından hemen sonra kuzeydoğu yönünde ufuktan doğuyor ve gün doğumuna kadar ufkun üzerinde kalıyor. Yılın en etkileyici gök taşı yağmurlarından biri olan Geminid gök taşı yağmuru, gökyüzünde bıraktığı renkli izlerle biliniyor.
21 Aralık' ta kış gün dönümü gerçekleşiyor. Astronomik olarak Kuzey Yarım Küre için kış mevsiminin başlangıcı olarak kabul edilen bu tarihte Güneş ışınları, Oğlak Dönencesi'ne dik açıyla gelir.
Ay, 1 Aralık'ta yeni ay, 8 Aralık'ta ilk dördün, 15 Aralık'ta dolunay, 23 Aralık'ta son dördün, 31 Aralık'ta yeni ay evresine geliyor.
Ay, Dünya etrafındaki yörünge hareketi sırasında 12 Aralık'ta yerberi, 24 Aralık'ta yeröte konumuna geliyor. Bu konumlardayken Ay ve Dünya arasındaki mesafe sırasıyla 365.360 km ve 404.486 km.
Devamını okumak için TÜBİTAK Yayınlar web sitesini ziyaret ederek abone olabilirsiniz.
Kaynaklar: