Geçirdiği kazada sol gözü de dâhil olmak üzere yüzünün sol tarafının büyük bölümünü kaybeden Aaron James isimli hastaya 2023 yılında ilk tam göz ve yüz nakli yapılmıştı. Şimdi, nakledilen gözün hem sağlıklı olduğu hem de retinasının ışığa tepki verebildiği haberi geldi.
Yapay zekânın iki farklı alanda Nobel kazanması, bu teknolojinin bilimsel ve toplumsal etkisinin büyüklüğünü gösteriyor.
Bilim ve Teknik dergisi Düşünme Kulesi köşesinde Ağustosl 2024 yayımlanan Kropki oyunu ödüllü sorusunun çözümü açıklandı ve doğru çözenler belli oldu.
Bilim ve Teknik dergisi Ayın Sorusu köşesinde Ağustos 2024 yayımlanan Cücelerin Külahlarının İki Renge Boyanması sorusunun çözümü açıklandı ve doğru çözenler belli oldu.
Bir gazın üzerine lazer ışığı düşürüldüğünde enerji kaybedip soğumasını değil, enerji kazanıp ısınmasını beklersiniz. Ancak özel olarak hazırlanmış düzeneklerde lazer ışınları kullanılarak gazların sıcaklığını neredeyse mutlak sıfıra kadar düşürmek de mümkün.
Uzun süreler boyunca güneş ışığının daha yüksek enerjili morötesi fotonlarına maruz kalmak, malzemelere renk özelliklerini kazandıran kromofor moleküllerindeki kimyasal bağları etkileyebilir.
Pul kanatlılar (Lepidoptera) takımında bulunan kelebeklerin kanatlarında, kiremit gibi dizilmiş kılların uçlarının yassılaşarak genişlemesiyle oluşan pullar bulunur. Milimetrenin onda biri boyutundaki bu küçük pullar kolaylıkla kanattan kopabilir. Pulların yapısında bulunan mikroskobik ölçekteki karmaşık çıkıntı ve çukur benzeri yapılar, pigmentleşmenin yanı sıra ışığı kırarak da kanatların eşsiz görünümüne katkıda bulunur.
Pullar kelebeklerin korunmasında da etkilidir. Ayrıca bazı kelebek ve güve türlerindeki özelleşmiş pulların feromonlar (aynı türün üyeleri arasındaki sosyal ilişkileri düzenleyen kimyasal maddeler) salgıladığı bilinmektedir.
2017 yılında kral kelebekleri ile deneyler yapan bir grup havacılık mühendisi pullu ve pulsuz kanatlı kelebeklerin uçuşlarını kıyasladı ve pulların uçuş sırasında yükselme verimliliğini %16 ile %82 arasında artırdığını fark ettiler. Deney sonrası araştırmacıların tasarladıkları yapay kanatlardaki pulların da kanadın üst yüzeyinde hava dolaşımını etkileyerek yükselmeyi olumlu etkilediği anlaşıldı. Kral kelebeklerinin 4000 kilometreyi aşan göçlerini mümkün kılan performans detaylarını anlamaya çalışan bilim insanları, pulların uçuş için şart olmasa da performans artışına katkıda bulunduğu konusunda hemfikir. Ancak pulların performansa ne şekilde katkıda bulunduğu henüz tam olarak anlaşılabilmiş değil.
Kaynaklar:
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
