Son yıllarda migrenin oluşumundaki rolü olduğu anlaşılan kalsitonin gen ilişkili peptid (CGRP) adlı molekülün etkisini engellemeyi hedefleyen ilaçların hem atağın akut evresinde hem de atakları önlemeye yönelik tedavilerde etkili olduğu bulundu.
Son yıllarda migrenin oluşumundaki rolü olduğu anlaşılan kalsitonin gen ilişkili peptid (CGRP) adlı molekülün etkisini engellemeyi hedefleyen ilaçların hem atağın akut evresinde hem de atakları önlemeye yönelik tedavilerde etkili olduğu bulundu.
Mikrorobotlarla vücudun belirli bölgelerine ilaç dağıtımı üzerine yapılan bilimsel çalışmalarda önemli bir başarı elde edildi. Oxford ve Michigan üniversitelerinden bir grup araştırmacı kalıcı mıknatıs özellik gösteren damlacıklardan üretilen mikrorobotlar geliştirdi.
Bilim ve Teknik Düşünme Kulesi köşesinde Ekim 2025'te yayımlanan İşlemsiz Kendoku ödüllü sorusunu çözenler arasından çekilişle belirlenecek 10 kişiye TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları tarafından yayımlanan Mutlu Beyin kitabı hediye edilecek.
Her ne kadar yılın dört mevsiminde şimşek ve gök gürültüsü meydana gelse de, özellikle mevsim geçişlerinde, yani ilkbahar ve sonbahar aylarında daha sık görülür.
Yapay zekâ, eğitim teknolojileri alanında ders planlamasından öğrenci değerlendirmesine, kişiselleştirilmiş öğrenmeden sanal rehberliğe kadar pek çok alanda çığır açıcı değişimler yaratmaya başladı.
2025 yılının süper Ay’ı 5 Kasım da gerçekleşiyor. Merkür, kasım ayının başında gün batımından sonra ayın sonunda ise şafak vakti gökyüzünde görülebiliyor. Jüpiter ve Satürn ise gökyüzünü neredeyse bütün gece domine ediyor.
Apokrin bezlerin ürettiği teri kıvamlı hâle getiren bileşenlerden ikisi yağlar ve proteinlerdir. Terin kendisi kokusuz olsa da koltuk altlarında bulunan bakteriler, bu maddeleri parçalayarak kokusu rahatsız edici bulunabilen yan ürünler açığa çıkarır.
Pul kanatlılar (Lepidoptera) takımında bulunan kelebeklerin kanatlarında, kiremit gibi dizilmiş kılların uçlarının yassılaşarak genişlemesiyle oluşan pullar bulunur. Milimetrenin onda biri boyutundaki bu küçük pullar kolaylıkla kanattan kopabilir. Pulların yapısında bulunan mikroskobik ölçekteki karmaşık çıkıntı ve çukur benzeri yapılar, pigmentleşmenin yanı sıra ışığı kırarak da kanatların eşsiz görünümüne katkıda bulunur.
Pullar kelebeklerin korunmasında da etkilidir. Ayrıca bazı kelebek ve güve türlerindeki özelleşmiş pulların feromonlar (aynı türün üyeleri arasındaki sosyal ilişkileri düzenleyen kimyasal maddeler) salgıladığı bilinmektedir.
2017 yılında kral kelebekleri ile deneyler yapan bir grup havacılık mühendisi pullu ve pulsuz kanatlı kelebeklerin uçuşlarını kıyasladı ve pulların uçuş sırasında yükselme verimliliğini %16 ile %82 arasında artırdığını fark ettiler. Deney sonrası araştırmacıların tasarladıkları yapay kanatlardaki pulların da kanadın üst yüzeyinde hava dolaşımını etkileyerek yükselmeyi olumlu etkilediği anlaşıldı. Kral kelebeklerinin 4000 kilometreyi aşan göçlerini mümkün kılan performans detaylarını anlamaya çalışan bilim insanları, pulların uçuş için şart olmasa da performans artışına katkıda bulunduğu konusunda hemfikir. Ancak pulların performansa ne şekilde katkıda bulunduğu henüz tam olarak anlaşılabilmiş değil.
Kaynaklar:
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
