Tarihçe > 1870'ler > 1920'ler > 1945'ler > 1965'ler
 

Elektrostatik jeneratörlerin ilkel bir öncüsü olan bu aygıtlarda, kayış ne kadar hızlı döndürülürse yük o kadar hızlı biriktirilmekte veya iletken çubukların uçları arasında, o kadar yüksek bir 'gerilim' oluşmaktadır. Bazı metallerin ısıtılmasıyla elde edilen yüklü parçacıklar, bu gerilimin üzerinden ve içi seyreltilmiş türlü gazla dolu tüplerin içerisinden geçirilmekte, gazda oluşan parıltılı boşanmalar incelenmektedir. Artık 'deney' ve 'gözlem', en güçlü ve geçerli yöntem olduğuna göre, doğal mıknatıslık üzerinde de çalışılmaktadır. Elektrik ve manyetik olayların, bağımsız olgular olduğu düşünülüyor, nedenleri ise hiç bilinmiyordu. 1820 yılında Danimarkalı fizikçi Hans Christian Oersted, bir telden geçirilen akımın, yanındaki pusulayı saptırdığını farketti. Bu gözlem, elektrik akımının bir manyetik alana yol açtığı anlamına geliyor, elektrik ve manyetik olaylar arasında güçlü bir ilişkinin varlığına işaret ediyordu. André Marie Ampère, birbirine paralel iki tel üzerinden akım geçirerek, aralarındaki kuvvetleri incelemeye başladı ve 1826 yılında bu manyetik kuvvetin matematiksel türetimini geliştirerek, kendi adıyla bilinen kanunu ortaya koydu. Ertesi yıl Ohm'un, elektrik direnciyle ilgili kanunu yayınlandı. 1831 yılında Michael Faraday (1791-1867), Oersted'in gözlemlediği olayın bir bakıma tersini gerçekleştirdi ve iletken bir halkadan geçirdiği manyetik alanın şiddetini değiştirerek, telde akım üretti. 'Elektromanyetik endüksiyon' olarak adlandırdığı bu olayı, Faraday Yasası olarak bilinen ifadeyle formüllendirdi. Elektrik ve manyetik olayların birleşik kuramına yönelik arayışlar güç kazanmıştı. Elektrik motoru ufuktaydı. Nitekim Joseph Henry (1799-1878), Faraday'la hemen hemen eşzamanlı olarak, ilk elektrik motorunu yaptı ve elektromıknatıslarla sürdürdüğü çalışmalarla, telgrafın keşfine yol açtı. Faraday ise, elektriğin çözeltiler üzerindeki etkilerini incelemeye koyulmuştu. 1832 yılında, 'elektroliz' adını verdiği olayı keşfedip, kanunlarını yazdı ve enerjinin korunumu ilkesini ayrıntılandırdı. Ama hala, atom kuramına karşı çıkıyordu.