Atomlar ve Moleküller > Kuantum Mekaniği ve Yörünge Şemaları
 

Fiziksel değişkenlerin değerlerindeki bu belirsizlikler, kuantum mekaniğinin yetersizliğinden kaynaklanmıyor, maddenin dalga davranışı öyle olduğu için böyle. Örneğin bir parçacığın, diyelim konumunun x koordinatıyla, momentumunun x bileşeninin (px) 'eşlenik çift' oluşturduğu söyleniyor ve böyle değişken çiftleri için kesin değerlerin, aynı anda belirlenmesi mümkün olamıyor. Çünkü Heisenberg'in keşfettiği temel bir kuantum mekaniği ilkesine göre; örneğin x ve px değerlerindeki belirsizliklerin, ΔxΔpx≥ ћ/2 eşitsizliğini sağlaması gerekiyor. Bu 'belirsizlik ilkesi', tüm 'eşlenik çift'ler için geçerli. Örneğin zaman ve enerji için; ΔEΔt≥ћ/2 olması gerekiyor. Yani eşlenik çiftlerden birinin değeri ne kadar büyük bir kesinlikle ölçülmeye çalışılırsa, ölçülebilmişse; diğerinin değeri o kadar belirsizleşiyor. Bu durum ölçüm sürecinin sağlıksızlığından değil; ölçüm amacıyla kullanılan herhangi bir düzeneğin, ölçüm değerlerini kaçınılmaz olarak etkilemesinden kaynaklanıyor. Örneğin, parçacığın x koordinatının belirlenebilmesi; üzerine o parçacığın boyutları düzeyinde dalga boyuna sahip bir fotonun gönderilip, parçacıktan geri yansıtılmasını gerektiriyor. Halbuki bu süreç, fotonun aktardığı momentum nedeniyle, parçacığın konumunu etkiliyor. Bu nedenledir ki, atomlardaki elektronların, iyi tanımlanmış net yörüngelerde hareket ediyorlarmış gibi düşünülmemesi gerekiyor. Öte yandan, parçacığın enerjisini kesin olarak belirleyerek ΔE=0'ı yakalamak, sonsuz zaman alan bir ölçüm sürecini gerektiriyor. Veya parçacığın ömrü ne kadar kısa ise, enerjisindeki belirsizlik o kadar artıyor. Dolayısıyla, çok kısa ömürlü parçacıklar, enerjinin korunumu ilkesini zedelemeksizin, çok büyük enerjilere sahip olabiliyorlar ve böyle parçacıklara, onca kısa ömürleri nedeniyle adeta 'realite'nin gözünden kaçabildiklerinden dolayı, 'sanal' ('virtual') parçacıklar deniyor. Standart Teori'de çok önemli sonuçları var veya çok önemli bir rol oynuyorlar...