Fiziksel
değişkenlerin değerlerindeki bu belirsizlikler, kuantum mekaniğinin yetersizliğinden
kaynaklanmıyor, maddenin dalga davranışı öyle olduğu için böyle. Örneğin bir parçacığın,
diyelim konumunun x koordinatıyla, momentumunun x bileşeninin (px)
'eşlenik çift' oluşturduğu söyleniyor ve böyle değişken çiftleri için kesin değerlerin,
aynı anda belirlenmesi mümkün olamıyor. Çünkü Heisenberg'in keşfettiği temel bir
kuantum mekaniği ilkesine göre; örneğin x ve px değerlerindeki belirsizliklerin,
ΔxΔpx≥ ћ/2 eşitsizliğini sağlaması gerekiyor.
Bu 'belirsizlik ilkesi', tüm 'eşlenik çift'ler için geçerli. Örneğin zaman ve
enerji için; ΔEΔt≥ћ/2 olması gerekiyor.
Yani eşlenik çiftlerden birinin değeri ne kadar büyük bir kesinlikle ölçülmeye
çalışılırsa, ölçülebilmişse; diğerinin değeri o kadar belirsizleşiyor. Bu durum
ölçüm sürecinin sağlıksızlığından değil; ölçüm amacıyla kullanılan herhangi bir
düzeneğin, ölçüm değerlerini kaçınılmaz olarak etkilemesinden kaynaklanıyor. Örneğin,
parçacığın x koordinatının belirlenebilmesi; üzerine o parçacığın boyutları düzeyinde
dalga boyuna sahip bir fotonun gönderilip, parçacıktan geri yansıtılmasını gerektiriyor.
Halbuki bu süreç, fotonun aktardığı momentum nedeniyle, parçacığın konumunu etkiliyor.
Bu nedenledir ki, atomlardaki elektronların, iyi tanımlanmış net yörüngelerde
hareket ediyorlarmış gibi düşünülmemesi gerekiyor. Öte yandan, parçacığın enerjisini
kesin olarak belirleyerek ΔE=0'ı yakalamak, sonsuz zaman
alan bir ölçüm sürecini gerektiriyor. Veya parçacığın ömrü ne kadar kısa ise,
enerjisindeki belirsizlik o kadar artıyor. Dolayısıyla, çok kısa ömürlü parçacıklar,
enerjinin korunumu ilkesini zedelemeksizin, çok büyük enerjilere sahip olabiliyorlar
ve böyle parçacıklara, onca kısa ömürleri nedeniyle adeta 'realite'nin gözünden
kaçabildiklerinden dolayı, 'sanal' ('virtual') parçacıklar deniyor. Standart Teori'de
çok önemli sonuçları var veya çok önemli bir rol oynuyorlar...