|
Temel
Parçacık Dönüşümleri:
Çekirdeğin
parçalanması, karmaşık yapısı nedeniyle, anlaşılabilir bir olay. Halbuki nötronun;
içindeki kuarkların hapis kalması, dolayısıyla parçalanamaması gerekiyor. Parçalanmıyor
da zaten ve nötronun bozunması; yapısındaki aşağı kuarklardan birinin, yukarı
kuarka dönüşmesiyle gerçekleşiyor. Evet: Temel parçacıklar da bozunabiliyor; daha
doğrusu birbirine dönüşerek, 'çeşni' değiştirebiliyor. |
|
Çeşni
değişimi sırasında bir temel parçacık, ansızın bir başkasına dönüşmüyor ve ortaya
mutlaka, dönüşümün aracılığını yapacak bir vektör bozonun çıkması gerekiyor. Bu
vektör bozonu çok çok kısa bir süre sonra, başka parçacıklara dönüşüyor. Başlangıçtaki
parçacığın kütlesiyle kinetik enerjisinin toplamı bazen, bozonun kütlesinden daha
az olabiliyor. Enerjinin korunumu ilkesini zedeler görünen bu durum, Heisenberg'in
belirsizlik ilkesi sayesinde mümkün oluyor. Çünkü, sonuçta ortaya çıkan ürünlerin
kütle ve kinetik enerjilerinin toplamı, başlangıçtaki parçacığınkine eşit olduğu
gibi; çok kısa bir süreyle ortaya çıkıp kaybolan vektör bozonu, asla gözlenemiyor.
Gerçekliğin kayıtlarına giremeyen böyle taşıyıcılara 'sanal taşıyıcı' veya parçacıklara
'sanal parçacık' deniyor. |