Kısacası;
çekirdekteki nükleonlar birbirlerine, nükleonlardaki kuarklar kadar sıkı bir şekilde
bağlı değiller. Öte yandan; nötron veya protonun kütlesi, kendisini oluşturan
kuarkların kütleleri toplamının 60 veya 80 katı iken; bir çekirdeğin kütlesi,
o çekirdeği oluşturan nötron ve protonların kütlelerinin toplamından daha az oluyor.
Çünkü serbest haldeki nükleonlar, çekirdeği oluşturmak üzere bir araya geldiklerinde,
kütlelerinin küçük bir kısmı bağlanma enerjisine dönüşüyor. Gerçi proton veya
nötronu oluşturan kuarkların da bağlanma enerjisi var. Hatta nükleonlarınkinden
bile yüksek. O halde, nükleonun kütlesi niye kuarkların kütleleri toplamından;
az olmuyor? Az değil de, 60-80 katı daha fazla oluyor?... Çünkü kuarkların, oluşturdukları
nükleonun içinde iken, potansiyel ve kinetik enerjileri de o kadar yüksek ki;
kütle sonuç olarak, azalmak yerine artıyor. Halbuki çekirdekteki nötronlarla protonların
potansiyel ve kinetik enerjileri, bağlanma enerjisine göre çok daha az. Dolayısıyla,
ortaya çıkan çekirdeğin kütlesi, o çekirdeği oluşturan serbest nötronlarla protonların
kütlelerinin toplamından daha az oluyor. Yani kütle azalıyor ve bu azalma ne kadar
büyükse, çekirdeğin bağ enerjisi o kadar fazla veya çekirdek o kadar kararlı demektir.
En kararlı çekirdekler, orta ağırlıkta olanları. Bunları ve daha ağırlarını üretmek
zor: Ancak süpernova patlamalarında oluşabiliyorlar...