animalia> eumetazoa> bilateria> deutorostomia> chordata> craniata> gnathostomia> tetrapoda> mammalia> eutheria>

10. Ordo (Takım): Cetacea (Balinalar ve Yunuslar)

Tamamı iri vücutlu olan bu türler, bütünüyle suda yaşamaya uyum yapmışlardır. Vücutları balık formunda, başları büyük, boyunları küçük ya da kaybolmuş, gözleri küçük, ön üyeler kürek şeklini almıştır. Dış kulak kepçesi bulunmaz. Arka üyeler, kalça kemeri dışında körelmiştir. Kuyrukları yatay konumludur ve harekette önemlidir. Bazı türlerde, başın tepesinde bulunan burun delikleri yardımıyla su püskürtülür. Vücutlarında bulunan tek kıllar, çenelerindeki az sayıdaki dokunma kıllarıdır. Deri altındaki kalın yağ tabakası, vücut sıcaklığını korur ve suda hareketi kolaylaştırır. Akciğer solunumu yapmaları nedeniyle, nefes almak için su yüzeyine gelirler. Fazla tuzun dışarı atılmasında görevli olan böbrekler, oldukça iridir. Mideleri 3 bölmelidir.

1. Subordo (Alttakım): Mystacoceti (Dişsiz Balinalar)
Burun delikleri birleşmemiştir, su fışkırtma delikleri çifttir. Başları oldukça büyüktür (vücudun 1/3-1/4'ü kadar). Çenelerin her bir yanında, ağız tavanından aşağıya sarkan ve "balen" adı verilen keratin uzantılar, deniz suyundaki planktonların süzülmesini sağlar.
Arka üyeleri körelmiştir.

1. Familia (Aile): Balaenidae (Gerçek Balinalar)
Boyun bölgelerinde şerit şeklinde oluklar bulunmaması nedeniyle, düz balinalar olarak da bilinirler. Sırt yüzgeçleri bulunmaz. Başları çok büyük, deri altı yağ tabakası da çok kalındır. üst ve alt çeneler kıvrıktır. Boyun omurlarının tamamı birbiriyle kaynaşmıştır. Çok yavaş yüzerler. Nesilleri tehlike altındadır.

Balaena mysticetus (Grönland balinası)

Eubalaena glacialis (Kuzey Atlantik balinası)

2. Familia (Aile): Balaenopteridae (Sırt Yüzgeçli Balinalar, Mavi Balinalar)
Boyun ve göğüs bölgesinde taşıdıkları oluklar nedeniyle, "oluklu balinalar" olarak da bilinirler. En büyük balinalardır. Sırt yüzgeçleri bulunur. Boyun omurları kaynaşmamıştır. Bir önceki aileye göre, deri altındaki yağ tabakası daha ince ve balenleri daha kısa ancak daha geniştir. çeneleri öne doğru sivri yapılıdır. Ağızları kapalı olarak çok hızlı yüzebilirler.

Balaenoptera physalus (Fin balinası)

Balaenoptera musculus (mavi balina)

Megaptera novaeangliae (kambur balina)

2. Subordo (Alttakım): Odontoceti (Dişli Balinalar)
Erkekler, dişilerden daha iridir. Burun deliklerinin birleşmesiyle, su püskürtme delikleri bir taneye indirgenmiştir. Beyinlerinde koku alma lobunun bulunmaması nedeniyle, koku alma duyuları gelişmemiştir. Dişleri, özellikle balıkla beslenen türlerde, çok sayıdadır. Kafatasları asimetrik yapıdadır.

1. Familia (Aile): Physeteridae (Kaşalotlar)
Alt çenedeki dişler gelişmiş, üst çenedekiler körelmiş ya da oldukça indirgenmiştir. Başları, sperma yağı depo edilmesi nedeniyle büyüktür.

Physeter catadon (Kaşalot)

2. Familia (Aile): Platanistidae (Uzun Burunlu Nehir Yunusları)
Boyun omurları büyük yapılıdır ve birbirleriyle kaynaşmamışlardır. Alt ve üst çeneleri uzayarak, bir gaga şeklini almıştır.

Platanista gangetica (Ganj deflini)

3. Familia (Aile): Monodontidae
Boyun omurları kaynaşmamıştır ve sırt yüzgeçleri bulunmaz. Diş sayıları oldukça azalmış, bazı türlerde 2 taneye kadar düşmüştür.

Delphinapterus leucas (beyaz balina)

Monodon monoceros (deli balina)

4. Familia (Aile): Phocoenidae (Liman Yunusları)
Dişleri kaşık şeklindedir. Ağız-burun kısımları uzamamıştır. Balıkla beslenirler.

Phocaena phocaena (yunus)

5. Familia (Aile): Stenidae (şişe Burunlu Yunuslar)
Çeneleri gaga şeklinde öne doğru uzamıştır. Sırt yüzgeçleri üçgen şeklindedir. Açık renklidirler.

Sotalia fluviatilis (Şişe burunlu yunus)

6. Familia (Aile): Delphinidae (Gerçek Yunuslar)
Başın ön kısmı, az çok gaga şeklini almıştır. Sırt yüzgeçleri belirgindir. Dişlerin tümü konik yapıdadır. İşitme duyuları çok iyi gelişmiştir. Dünyanın tüm denizlerinde yaşarlar.

Delphinus delphis (yunus)

Tursiops truncatus (afalina)

Grampus griseus (yuvarlakbaşlı yunus)

Orcinus orca (katil balina)