Simetri Yasaları
 

Zayıf etkileşim

Zayıf etkileşim bildiğimiz gibi, çekirdek veya parçacık bozunmalarıyla, parçacık dönüşümleri veya yokedilişlerinde rol oynayan bir etkileşim. Şimdi eğer bu türden süreçleri incelerken simetri kurallarından herhangi birinin çiğnendiğine şahit olursak; diğer üç etkileşimin simetri özelliklerini sağlıyor olduğu kanaatinde olduğumuza göre; ihlalin sorumlusunun zayıf etkileşim olduğu sonucuna varabiliriz.

Zayıf etkileşimin rol oynadığı bozunmalar, değişik zamanlarda değişik laboratuvarlarda incelendiğinde aynı işleyiş biçimini sergiliyorlar. Dolayısıyla bu etkileşim de 'uzayda ve zamanda öteleme, uzayda dönme' işlemleri altında simetri özelliğini sağlıyor.

1950'li yıllara kadar, fizik yasalarının tümünün, bu arada zayıf etkileşimin de, sözünü edegeldiğimiz simetrilerin tümünü sağladığına inanılıyordu. Fakat ilk kez 1954 yılında yapılan bir gözlemle, karşıt tau leptonunun; olmak üzere, iki farklı şekilde bozunduğu belirlendi. Halbuki parçacığının, bu bozunma yollarından birini izlemesi halinde, diğerini izlememesi gerekiyor, çünkü aksi halde parite korunamıyordu. Daha sonra, paritenin korunumu ilkesini çiğneyen pek çok diğer bozunma gözlendi. Örneğin spini ½ olan lambda parçacığı (u-d-s), zayıf etkileşim aracılığıyla bir proton (u-u-d) ve bir mezona (au-d) bozunuyor ( › p+ mezon), bu bozunmada da parite korunmuyordu. 1957 yılında C.S. Wu ve çalışma arkadaşları tarafından yapılan deneylerle belirlenen bir diğer örnek, kobaltın izotoplarından birinin (Co-60) ß bozunmasıydı...