Mezon
Bozunmaları:
Örneğin
π mezonları, atmosferin üst katmanlarında doğal olarak, kozmik ışınlar tarafından
bolca üretiliyor. Bunlardan, orta ağırlıktaki parçacıklar grubunun en hafifi olan
π+ mezonu, bir yukarı kuarkla bir aşağı karşıtkuarktan (y-ak)
oluşuyor. Kararsız olduğundan, muon leptonunun karşıtı olan µ+ parçacığına;
bu karşıt lepton da daha sonra, bir pozitronla (e+) nötrinolara bozunuyor.
Bu bozunmalar, kuark dönüşümleri sonucunda, yani zayıf etkileşimin aracılığıyla
gerçekleşiyor.
Öte yandan, negatif yüklü π- mezonu, bir aşağı kuarkla bir yukarı
karşıtkuarktan (a-yk) oluşuyor. O da kararsız ve kuark dönüşümleri sonucunda,
muon leptonuna; bu µ- leptonu da daha sonra, bir elektronla nötrinolara bozunuyor.
Bu bozunmalar da keza, kuark dönüşümleri sonucunda, yani zayıf etkileşimin aracılığıyla
gerçekleşiyor.
Nötür π mezonu ise; bir yukarı veya aşağı kuarkla, bunun karşıtından (y-yk
veya a-ak) oluşuyor. Kuarklar birbirini yokettiğinde, ortaya iki foton çıkıyor
ve bu, elektromanyetik etkileşimin aracılığıyla gerçekleşen bir bozunma türü oluşturuyor.
Kuark yokedilmelerine bir başka örneği, bir tılsım kuarkla karşıtından oluşan
ηc mezonu veriyor. Buradaki tılsım kuarkla karşıtı, güçlü etkileşim
sonucu birbirini yok edip gluonlara, bu gluonlar da daha sonra; hafif kuark gruplarından
oluşan, karmaşık hadron parçacıklarına dönüşüyor. Herhalde şaşmamak lazım. Çünkü
söz konusu mezon, kendi kendisinin karşıtı ve bu bozunma, güçlü etkileşim aracılığı
ile gerçekleşen bir bozunma.
Peki kuarklar bozunuyor
da, leptonlar bozunmuyor mu?... Onlar da bozunuyor...