Streptomyces
oldukça fazla sayıda ve çeşitte türden oluşan geniş bir cinstir.
Bergey'in Mikrobiyoloji Kılavuzu'nda beş yüzün üzerinde Streptomyces
türü tanımlanmaktadır. İpliksi yapıdaki bu organizmalarda büyüme,
ipliklerin uç noktalarında gerçekleşir ve buna genellikle dallanma
eşlik eder. Sonuçta oluşan koloninin aldığı şekle mycelium denir.
Koloni yaşlandıkça bu canlılara özgü olan, kolonin üzerine doğru
oluşan çıkıntılar görülür ve bunlara sporofor adı verilir. Bu
yapılar spor oluştururlar. Streptomyces
sporlarına konidya (conidia) adı verilir ve bu sporlar
Bacillus'ta ya da Clostridium'da görülen sporlardan farklıdır.
Konidya ve sporoforlar genellikle pigment
içerir ve bu pigmentler olgun kolonilere karakteristik bir renk
verir. Olgun kolonilerin aynı zamanda pudramsı bir görünümü de
vardır ve bu da Streptomyces'in tanımlanmasını oldukça kolaylaştırır.
Streptomyces coelicolor
Mavi
Streptomyces
Streptomyces
spp.
Az
sayıda suda yaşayan tür içermesine rağmen Streptomyces türleri
esas olarak toprakta yaşar. Hatta "toprak kokusu" dediğimiz
kokunun sebebi bu canlıların geosmin adı verilen metabolik
ürünleridir.
Streptomyces
cinsine ait türler zorunlu aeroblardır
ve çok çeşitli maddelerle beslenebilirler. Ama bu grubun en önemli
dikkat çekici özelliği antibiyotik
üretme özelliğidir. Beş yüzün üzerinde antibiyotik maddenin Streptomyces
tarafından üretildiği saptanmıştır ve bu durum ekonomi ve sağlık
açısından bu canlıları oldukça önemli kılmaktadır. Bazı organizmaların
birden fazla tipte antibiyotik ürettiği, kimi ayrı organizmaların
ise birbirleriyle aynı antibiyotiği üretebildiği saptanmıştır.
Ayrıca herhangi bir antibiyotik üreten organizma kendi ürettiği
antibiyotiğe karşı dirençli olsa da diğer Streptomyces türlerinin
ürettiği antibiyotiklerden etkilenmektedir. 50'den fazla Streptomyces
antibiyotiği günümüzde tıp, veterinerlik, tarım ve endüstri alanlarında
kullanılmaktadır.
Antibiyotikler
hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız...