PROKARYOT
HÜCRE İLE ÖKARYOT HÜCRE ARASINDAKİ FARKLAR
Elektron
mikroskobunun geliştirilmesiyle birlikte, biyologlar hücre içi
yapıları inceleme fırsatı buldular. Bu araştırmalar sonunda canlılar
aleminde iki temel hücre tipi olduğu ortaya çıktı: prokaryotik
ve ökaryotik hücre. Yapısal olarak daha basit olan prokaryotik
hücre yapısı sadece bakterilerde bulunur. Diğer bütün organizmalar
yani protista, fungi (mantarlar), bitkiler ve hayvanlar, daha
karmaşık olan ökaryotik hücre yapısına sahiptir.
Prokaryot
hücre
Ökaryot
hücre
Her
iki hücre tipinde ortak olan özellikler:
* Benzer yapıda hücre zarı.
* Genetik bilginin DNA aracılığıyla kodlanması ve aktarılması.
* Transkripsiyon ve
translasyon mekanizmalarının
ve ribozomların benzer olması.
* Ortak metabolik yolların bulunması. (ör: glikoliz)
* Kimyasal enerjiyi ATP olarak depolamak için kullanılan mekanizmanın
benzer olması (prokaryotların hücre zarında, ökaryotların mitokondri
zarında).
* Benzer fotosentez mekanizmaları.
* Zar proteinlerini sentezleme ve hücre zarına yerleştirmede kullanılan
mekanizmanın benzerliği.
* Benzer yapıda proteazomlar (protein sindiren yapılar).
Ökaryotik
hücrede bulunup prokaryotlarda bulunmayan özellikler:
* Hücrede, çekirdek adı verilen ve bir zarla sitoplazmadan ayrılan
bir bölümün bulunması. Çekirdek zarında bulunan karmaşık yapılı
porlar (delikler).
* DNA ile birlikte mitoz bölünme sırasında sıklaşabilme özelliğine
sahip proteinlerin bulunması.
* Karmaşık yapılı zarsı sitoplazmik organellerin
bulunması.
* Oksijenli solunum için özelleşmiş sitoplazmik organeller: mitokondri.
* Fotosentez için özelleşmiş sitoplazmik organeller: kloroplast.
* Karmaşık yapılı hücre iskeletinin (sitoskeleton) bulunması.
(Mikrofilamentler, ara filamentler ve mikrotübüller.)
* Daha karmaşık kamçı (flagella) yapısı.
* Hücre zarıyla kesecikler oluşturarak sıvı ve katı maddeleri
hücre içine alabilme yeteneği. (Endositoz
ve fagositoz.)
* Bitkilerde selüloz içeren
hücre duvarı.
* Hücre bölünmesi sırasında kromozomların ayrılmasını sağlayan
ve mikrotübül yapıda olan iğ iplikleri.
* Diploidlik: her hücrede bir genin iki kopya halinde bulunması.
* Mayoz bölünme ve döllenme gerektiren eşeyli üreme.