Geçirdiği kazada sol gözü de dâhil olmak üzere yüzünün sol tarafının büyük bölümünü kaybeden Aaron James isimli hastaya 2023 yılında ilk tam göz ve yüz nakli yapılmıştı. Şimdi, nakledilen gözün hem sağlıklı olduğu hem de retinasının ışığa tepki verebildiği haberi geldi.
Yapay zekânın iki farklı alanda Nobel kazanması, bu teknolojinin bilimsel ve toplumsal etkisinin büyüklüğünü gösteriyor.
Bilim ve Teknik dergisi Düşünme Kulesi köşesinde Ağustosl 2024 yayımlanan Kropki oyunu ödüllü sorusunun çözümü açıklandı ve doğru çözenler belli oldu.
Bilim ve Teknik dergisi Ayın Sorusu köşesinde Ağustos 2024 yayımlanan Cücelerin Külahlarının İki Renge Boyanması sorusunun çözümü açıklandı ve doğru çözenler belli oldu.
Bir gazın üzerine lazer ışığı düşürüldüğünde enerji kaybedip soğumasını değil, enerji kazanıp ısınmasını beklersiniz. Ancak özel olarak hazırlanmış düzeneklerde lazer ışınları kullanılarak gazların sıcaklığını neredeyse mutlak sıfıra kadar düşürmek de mümkün.
Uzun süreler boyunca güneş ışığının daha yüksek enerjili morötesi fotonlarına maruz kalmak, malzemelere renk özelliklerini kazandıran kromofor moleküllerindeki kimyasal bağları etkileyebilir.
agrobacter/iStock
İnsanlar özellikle ses çıkarmaktan çekindikleri du- rumlarda hapşırıklarını bastırma yolunu seçer. Böyle durumlarda çoğunlukla elleriyle burunlarını ve ağızlarını kapar, sorunu “içeride” halletmeye çalışırlar. Ancak hemen belirtelim ki bu pek de iyi bir fikir değil.
Yabancı maddeler soluduğumuzda burnumuzda ve sinüslerimizde bulunan algılayıcılar bunları tespit eder. Burun deliklerinde ve sinüslerde bulunan küçük tüylere ve ilgili sinirlere işaret gönderirler. Bu sırada beynimiz de akciğerlerimize istenmeyen maddelerin dışarı atılması emrini verir. Böylelikle, soluk borumuz yoluyla ağız ve burnumuzdan çok güçlü bir hava çıkışı gerçekleşir. Öyle ki hapşırıkla dışarı çıkan parçacıklar metrelerce uzağa ulaşabilir. Ancak hapşırık sırasında ağız ve burnu kapamak, içeride oluşan basıncın sinüslere, burun boşluğuna ya da göğse geri gitmesine neden olur. Üstelik böyle bir engelleme sonucunda, hapşırık sırasında oluşan basınç normalin 20 katına kadar çıkabilir. Bu yüksek basınçlı havanın ağızdan ve burundan çıkış yolu bulamayıp kafaya doğru yönelmesi kulak zarına ya da östaki borusuna zarar verebilir. Söz konusu basınçla birlikte taşınan mukus da östaki borusuna ulaşıp eğer enfeksiyon taşıyorsa bunun kulağa yayılmasına yol açabilir. Ayrıca hapşırığı içeride tutmak nadiren de olsa bazı kılcal damarların çatlamasına neden olabilir.
İçinizden coşkuyla gelen hapşırığı tutmak hem burun kanallarınızın temizlenmesine engel oluyor hem de yüksek basınçlı havanın ağızdan ve burundan çıkış yolu bulamayıp kafaya doğru yönelmesine neden oluyor.
Kaynaklar:
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
