Dünya Gençler Şampiyonu olan ve 19 yaşında olmasına rağmen
sahip olduğu 2646 gibi yüksek bir ratingle geleceğin
Dünya Şampiyonu adayları arasında gösterilen
Azeri GM Şehriyar Mamedyarov ile görüştük.
Selim Gürcan - 07.04.2004

Arka arkaya elde ettiğiniz başarılar ile dünyanın gözde genç oyuncularından biri oldunuz. 18 yaşında Dünya Gençler Şampiyonu'sunuz ve ratinginiz 2646. İlerisi için hedefleriniz neler?
Hedefim dünyanın süper satranççılarından biri olmak! Ama bunun için çok çok çalışmam lazım ve çalışıyorum! 2656 Dünya satranç arenasında çok da yüksek elo sayılmaz. Ama yaşım 19 olduğundan fena da değil.

Satranca kaç yaşında başladınız ve ciddi olarak satranççı olmaya ne zaman karar verdiniz?
Satranca 8 yaşında babam ve aynı zamanda antrenörüm olan Hemid Mamedyarov'un isteği ile başladım. Ablam Zeynep ile beraber çalıştık ve satranca başladığımız andan itibaren profesyonel olarak durmadan çalışıyoruz! Eğer bu işte profesyonel olmayı arzulamazsanız iyi neticeler de elde edemezsiniz.

Tam anlamıyla sporcu bir aileden geliyorsunuz. Ablanız Zeynep Bayan Büyükusta ve kardeşiniz Türkan da ablasıyla beraber Azerbaycan'ın milli takım oyuncularından. Aynı zamanda babanız da halter antrenörü. Böyle bir aileden olmanın ne tür avantajları var?
Babam başarılı bir halterci ama kendisi zeka oyunu olan satrancı çok sevdiğinden bizi satranççı olmaya teşvik etti. Satranca Zeynep ile beraber başladık ama ben bir gün erken başladım! Türkan o zaman 4 yaşındaydı ama 1 sene sonra o da başladı. Şimdi bizle ilgilenen tek kişi babamız. Ben ve Zeynep hem Dünya hem Avrupa Şampiyonuyuz. Türkan ise Avrupa Şampiyonu ve Dünya Şampiyonası'nda ikincilik elde etti. Daha başka başarılarımız da var. Tabii ki devam edeceğiz!

Nasıl satranç çalışıyorsunuz?
Antrenörümüz babamız ve kendimiz evde çalışıyoruz. En büyük yardımcımız kitaplar. Ben günde 6-8 saat arası çalışıyorum. Zeynep 5-7 saat, Türkan ise 4-6 saat arası çalışıyor. Bu çalışmaların yanı sıra Tenis ve Futbol oynuyoruz ve aynı zamanda koşarak fiziksel olarak da hazırlanıyoruz.

Türkiye'deki satranç gelişmelerini nasıl görüyorsunuz ve Türk satranççılarına tavsiyeleriniz neler?
Türkiye'de orta seviyede çok satranççı var ama üst düzey oyuncu yok. Yalnız son yıllarda Türkiye'de pek çok önemli turnuvalar düzenlenmekte ve bunun sonucunda muhakkak birkaç yıl içinde büyük başarılar gelecektir! Türkiye'deki gençler satranca profesyonel olarak yaklaşmıyor. Satranç zeka oyunu ve çok çalışma gerektiriyor. Ama ne yazık ki Türkiye'de çok satranççı olmasına rağmen kimse profesyonel olarak ilgilenmiyor. Profesyone olmayınca başarı beklemek hayaldir. İnanıyorum ki yakında Türkiye'den üst düzey oyuncular çıkacak. Türk satranççılara bu yolda başarılar diliyorum.

Geçen senenin lig şampiyonu Eczacıbaşı takımının lig maçlarında başarıyla oynadınız. Takımın atmosferi nasıldı?
Ailecek içinde olduğumuz Eczacıbaşı takımı içindeki güzel arkadaşlık ortamıyla örnek bir takım. Böyle samimi ve dostça bir ortamda hem oynamak hem de başarı elde etmek harika.

Azerbaycan milli takımı tamamen genç oyunculardan oluşuyor. Ne oldu da Azerbaycan'dan bir anda bu kadar genç büyükusta çıktı?
Bizim gençler arasında küçük yaştan itibaren rekabet vardı. Bunda en büyük etken birbirimize yakın güçte olmamızdı. Herkes başarılı olmak sitiyor ve çok çalışıyordu. Bu rekabetin sonucunda gençlerimiz milli takım seviyesine gelebildi. İnanıyorum ki bu takımla Olimpiyatta başarılı olacağız ama biraz tecrübeye ihtiyacımız var.

Oynadığınız oyunlar arasında en beğendikleriniz hangileri?
2003'te Kharitanov-Mamdyarov ve Mamedyarov-Kallio 2002'de Mamedyarov-Galstian, 2004'te Mamedyarov-Timofeev en beğendiklerim. Daha çok oyunum var ama hepsini saymak istemiyorum. Güzel oyunum çok çünkü ben her maça gittiğimde hep kazanmak için oynuyorum. Hiçbir zaman beraberlik için oynamadım. Bu sebepten çok sayıda güzel taktik maçlarım var. Bu şekilde oynamaya devam edeceğim.

IM Haznedaroğlu dünyanın en önemli açık turnuvalarından biri olan Aeroflot Turnuvasının B kategorisinde önemli bir başarıya imza attı. Son tura üçüncü sırada giren Haznedaroğlu bu turdaki kazanç konumu kazanabilse birinci olacaktı. Haznedaroğlu ile Aeroflot Trunuvası hakkında konuştuk.

Aeroflot gibi önemli bir turnuvada dereceye girdiğiniz için tebrik ediyoruz. Yüzlerce IM'nin arasında onbirinci olabilmek çok önemli bir başarı. Üstelik son turda GM Bagaturov'a çok üstün olan konumunuzu kazanabilseydiniz birinci de olabilecektiniz. Turnuvaya başlamadan önce böyle bir performans bekliyor muydunuz?
Gerçekçi olmak gerekirse böyle bir performans beklemiyordum. Turnuvaya giderken kafamdaki düşünce 2400 elo puanını geçip beklediğim im unvanını almaktı.

Turnuva için özel bir hazırlık yaptınız mı?
Turnuva için özel bir hazırlık yapmadım. Yaptığım tek şey 3-4 tane botvinnik partisi incelemek oldu. Genelde tatilimi okulun verdiği yorgunluğu gidermek için dinlenerek geçirdim.

Turnuvadaki oyunlarınızdan kısaca bahseder misiniz? Ne zaman dereceye girebileceğinizi düşündünüz?
7. tur siyahlarla Gubadjuillan'a kazandıktan sonra ilk 3 için kendimi aday gösterdim. Ama daha öncesinde turnuva boyunca oyunlarımı beğendiğim için ödül alacağıma inanıyordum.

Son zamanlardaki tüm önemli turnuvalarda çok başarılı oldunuz. Türkiye Birinciliği, Dünya Şampiyonası Seçmesi ve Şimdi de Aeroflot Turnuvası. Umut Atakişi, Mert Erdoğdu ve siz yaş itibarı ile de hep mukayese edilen oyuncularsınız. Genel izlenim sizin diğer iki oyuncudan birkaç adım öne geçtiğiniz. Siz ne düşünüyorsunuz?
Son zamanlarda iyi performans gösterdiğim doğru. Kendi adıma konuşursam son turnuvalarda elde ettiğim skorları hak ettiğime inanıyorum. Üçümüz arasındaki tatlı rekabetin Türk Satrancına yarar sağladığını düşünüyorum. Benim birkaç adım önde olduğum ise izleyenlerin takdiridir. Benim amacım oyun gücümü arttırmak ve daha büyük başarılara imza atmaktır. Zaten iyi oynadıktan sonra herkes için başarı kaçınılmaz olur.

Genel olarak turnuva hakkındaki izlenimleriniz nasıl? Saat 9.5'da başlayan turlar ve 90+ 30 sn zaman kontrolu sizi rahatsız etti mi?
Ben sabah kalkmaya alışık olmama rağmen turların öğleden sonra olmasını tercih ederdim. Çünkü rakipler akşam belli oluyor ve yemek yedikten sonra hazırlık yapıp dinlenmeye vakit kalmıyor. Sabah akşamın verdiği yorgunlukla maçlara çıkıyorduk. Oyun temposuna gelince turnuva sırasında da gelecek sene için Aeroflot B turnuvasının temposunun 2 saat + 40 hamle , 1 saat + 20 hamle ve 30 dakika giyotin olmasına dair bir dilekçe hazırlayıp imzalamıştık. Bu sistemde oyunların kalitesi de artar turnuva da daha çekişmeli hale gelir.

Siz turnuvaya Eczacıbaşı takımı ile beraber katıldınız. Aynı zamanda turnuvaya TSF de IM Kılıçaslan ve IM Umut Atakişi'yi gönderdi. Son zamanlarda belki de dünyada hiçbir federasyonun oyuncularına sağlamadığı imkanlar Türk oyuncularına sağlanıyor. Belli ki artık bu çabaların meyveleri alınmakta. İleride neler olabilir Türk satrancında?
Federasyonumuz şimdiye kadar birçok haksız ve yersiz eleştiri alsa da ( ki bazı yazılarda eleştiri dozu da aşıldı) şimdiye kadar yaptığı organizasyonlar ile düzenlediği kamplar ile ve milli sporculara ve milli olmaya aday veya gelecek vaad eden sporculara verdiği destek ile dünya ülkelerindeki birçok federasyondan da ileride olduğunu göstermiştir. Herkes ne yapıldığını niye patlama olmadığını sorup duruyor. Sayın Ali Nihat YAZICI döneminin başlamasıyla görmediğimiz turnuvalar ve imkanlar gördük. Ve şu an 9 Uluslararası ustamız var (Suat SOYLU ile birlikte, nasıl olsa herhangi bir turnuvada alacak ünvanı) ve 2 tane uluslararası usta adayımız var. Ve en önemlisi Türk Satrancının geleceğini garanti altına alacak bir nesil yetişiyor. Türk satrancının geleceği açısında bu söylediklerim zannedersem yeterli olur. Eğer biraz objektif bakılırsa Türk satrancının önünün açık olduğunu görebiliriz.

Yılan hikayesine dönen Dünya Şampiyonluğu maçları bir süre sonra Libya'da yapılacak ve siz katılacaksınız. Biraz bu turnuva hakkında bilgi verir misiniz?
Gerçekten de yılan hikayesine dönen turnuvanın 8 Mayıs tarihinde Libya'da yapılacağı belirtildi. Ama ben Libya'ya ayak basmadan ve masaya oturmadan yapılacağı hakkında emin olamıyorum. Dünya Şampiyonası her satranccının oynamak isteyeceği çok büyük ve görkemli organizasyon. Büyük bir ihtimalle sonuncu sırada yer almayacağım fakat son 5 de olacağım. 3-4-5-6 numaralı oyunculardan birisiyle oynayabilirim. Tabii ki oynayacağım rakip benden çok kuvvetli ama tahtada elimden gelen herşeyi yapıp ülkemi en iyi şekilde temsil edeceğim. 8 Mayıs'a kadar elimden geldiği kadar hazırlık yapacağım. Artık son söz 8 Mayıs'ta söylenecek.

Son Türkiye Şampiyonu ve Dünya Şampiyonası Seçme Turnuvası’nın galibi FM Haznedaroğlu ile röportaj yaptık.
Selim Gürcan - 02.10.2003

Dünya Şampiyonası’na Türkiye Satranç Federasyonu’nun göndereceği ilk oyuncu oldunuz. Tebrik ediyoruz. Turnuva sizin için nasıl geçti?

Turnuva gayet güzel bir ortamda ve zorlu geçti. Son turlara kadar Dünya Şampiyonası’na katılmak için mücadele vardı. Ben elde ettiğim avantajı iyi değerlendirerek son tur öncesi şampiyonluğu garantiledim. Genel olarak benim açımdan turnuva başarılı geçti.

Turnuvayı kazanacağınızı ne zaman anladınız?

7. tur Mert Erdoğdu ile siyah taşlarla oynadığım zorlu maçı kazanınca artık dünya şampiyonası bileti alacağıma kesin gözüyle baktım.

Yeni listede elonuz ne olacak?

Hesaplarıma gore yeni listede 2365-2370 arasi bir eloya sahip olacağım.

Arka arkaya üç tane başarılı turnuvada yer aldınız. Önce Türkiye Şampiyonu oldunuz ardından takımınız Eczacıbaşı Türkiye Ligi Şampiyonu oldu. Son olarak da İzmit’teki seçme turnuvası’nda birinci oldunuz. Bu turnuvalara nasıl hazırlandınız?

Satranca 1 seneye yakın ara vermiştim. İlk ciddi turnuvam Türkiye Şampiyonası olmuştu. Türkiye Birinciliğine hazırlanamadan ama rahat ve dinç bir şekilde katıldım. Şampiyonluktan sonra ciddi anlamda calışmalara başladım. Lig maçlarina ise takımla beraber ciddi ve disiplinli bir biçimde hazırlandık. Bu hazırlık ilk önce güven sonra calışma azmi ve disiplin kazandırdr. Zaten bu hazırlık da maçlara yansıdı ve çok rahat bir lig şampiyonluğu yaşadık Eczacıbaşı Takımı olarak. İzmit turnuvası herkes için cok önemli bir turnuvaydı. Öncelikle iyi konsantre oldum ve her rakibe sürpriz hazırlayarak masa başında düsünmeye ve calışmadığı bir varyanta girmesine yol açtım. Ve inancım ve mücadelemle bu turnuvayı kazandım.

Dünya Şampiyonası ne zaman olacak? Ne tür bir hazırlık yapmayı planlıyorsunuz?

Benim bildiğim ve duyduğum Kasım ayının ortaları ya da sonlarında yapılacak. Tabii ki oynayacağım muhtemel rakipler herkesin bildiği gibi dünyanın en iyi oyuncuları arasında. Rakiplerimin partilerine bakıp oyun stillerini görüp ona gore acçılış belirleyeceğim. Çalışmalarım daha çok teorik yönde ve açılış üzerine olacak. Zaten fazla bir zaman kalmadı ve ben Ekim sonuna kadar milli takımla Avrupa Şampiyonasında olacağım. Kalan zamanımda teorik olarak hazırlık yapacağım.

Türkiye’deki satranç faaliyetlerini nasıl buluyorsunuz?

Bana göre Türkiye’de amatör olsun profesyonel olsun satranç oynayan insanların gördüğü en iyi federasyon şu anki federasyondur. Gerek organizasyon olsun gerek milli sporculara verilen destek olsun gerçekten istediğimiz ve arzu ettiğimiz bir yönetim var. Ben inanıyorum ki bu organizasyonlar 1-2 sene sonra Türkiye’ye GM ve IM ünvanlı sporcular çıkararak geri dönecektir. Zaten FIDE Türkiye Satranç Federasyonu’nun yaptığı organizasyonlar hakkında en iyi cevabı Dünya Şampiyonasına kontenjan tanıyarak vermiştir.

İlerisi için hedefleriniz neler?

Tabii ki bende satrancta Büyükusta olmayı hedefliyorum fakat hedeflemek yetmediği için çalışmak zorunda olduğumu biliyorum. Hedefim en kısa zaman içinde ilk önce Uluslararası Usta normu icin elo puanımı tamamlayıp sonra da Büyük Usta unvanı icin mücadele ederek elde etmektir.