Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Genetik Ana Bilim Dalı Öğretim Görevlisi Gözde İmren ve arkadaşları, International Journal of Molecular Sciences dergisinde yayımlanan çalışmada kemik gelişiminde ciddi bozukluklara neden olan genetik bir hastalık olan SEMD’nin genetik mekanizmasına ışık tutuyor.
Finlandiyalı teknoloji şirketi IXI, göz hareketlerinizi izleyerek anında odak değiştiren akıllı bir gözlük geliştirdi
Bilim ve Teknik dergisi Düşünme Kulesi köşesinde Nisan 2025'te yayımlanan Çit Oyunu ödüllü sorusunun çözümü açıklandı ve kitap hediyesi kazananlar belli oldu.
Son zamanlarda üzerine çalışmalar yapılan konulardan biri ise koyun sürülerinin toplu hareketlerini modellemek. Geliştirilecek algoritmalar sayesinde gelecekte bir gün koyun sürülerini güden robotlar ya da insansız hava araçları geliştirmek mümkün olabilir.
Everest Dağı’nın kuzey yüzünde bulunan Orta Rongbuk Buzulu’nda, 1924 yılında Everest’e tırmanırken kaybolan dağcı Andrew Irvine’a ait olduğu düşünülen bir bot buldu. Bu keşif, Everest Dağı’na tırmanan ilk insanların kim olduğuyla ilgili gizemin çözülmesine yardımcı olabilir.
Bundan 56 yıl önce Ay’a gitmeyi başardıysak bu, günümüzün teknolojisiyle ve uzay çalışmaları birikimiyle ne kadar zor olabilir ki?
Japonya’daki RIKEN araştırma merkezinden bilim insanları, kullanım sırasında dayanıklılığını koruyan ancak deniz suyunda saatler içinde parçalanabilen yeni bir plastik türü geliştirdi.
Rubinoff Laboratuvarı
Yeni bir etobur tırtıl türü böcek parçalarıyla kendini kamufle ediyor. Bir karınca kafası, bir sinek kanadı, bir böceğin karnı... Yutulan böceklerden kopan bu vücut parçaları, yeni keşfedilen bir tırtılın koruyucu vücut örtüsünü oluşturuyor. Yeni tanımlanan “kemik koleksiyoncusu” tırtıl türü, örümceklerin arasında yaşayabilmek ve onların avlarıyla beslenebilmek için ölü böceklerin vücut parçalarıyla kendini gizliyor. Araştırmacılar, nisan ayında Science dergisinde yayımladıkları makalelerinde yeni keşfettikleri tırtıl türünün ağa takılmış böcekleri bulmak için örümcek ağlarını takip ederken kamuflaj olarak av kalıntılarını kullandığını bildirdi.
Mānoa'daki Hawaii Üniversitesinden entomolog (böcek bilimci) Daniel Rubinoff ve meslektaşları yirmi yıldan uzun bir süre önce Oahu Adası’ndaki Waianae Dağları’nda “Hawaii süslü tırtılları” olarak da bilinen Hyposmocoma cinsindeki türleri ararken aynı cinsten olan bu tırtılı keşfetti. Rubinoff, böcek parçalarıyla kaplı bu minicik keseyi gördüklerinde ne olduğundan emin olmadıklarını, laboratuvara götürdüklerinde içinde küçük bir tırtıl olduğunu fark ettiklerini belirtiyor.
Başlangıçta bunu ilginç bir tesadüf olarak değerlendiren Rubinoff, daha fazla sayıda garip larvayla karşılaşmaya devam etti ve 20 yıl boyunca sadece 15 kilometrekarelik bir alanda toplamda 62 “kemik koleksiyoncusu” tırtıl tespit etti.
Yeni tanımlanan ve henüz bilimsel bir isim almamış olan Hyposmocoma cinsi bu tırtıl, ağaç gövdelerinin içindeki örümcek ağlarında ve kayaların arasında yaşıyor. Yaklaşık bir tırnak uzunluğunda olan tırtıl, örümcek ağlarına takılan böceklerle besleniyor. Rubinoff, dünyadaki tüm tırtılların yalnızca %0,13'ünün etobur olduğunu ve bu türdeki tırtılların yalnızca bir ağaç, kütük veya kaya oyuğuna kurulmuş örümcek ağlarında yaşadığını söylüyor. Ayrıca birbirlerini yeme ihtimalleri nedeniyle genellikle bir ağda sadece bir tırtıl yaşıyor. Tırtıl, örümcek ağında pusuya yatıp ağa takılan böcekleri avlamak için beklerken örümceğin yemek artıkları ve döktüğü deri kalıntıları ile kendisini kamufle ediyor. Rubinof’e göre bir örümcekle birlikte yaşamanın muhtemelen tek yolu da bu. Genetik analizler, bu tırtılın soyunun Oahu Adası’nın oluşumundan yaklaşık 5 milyon yıl daha eskiye dayandığını gösteriyor. Rubinoff, tırtılı nesli tükenmeden önce keşfettikleri için çok mutlu. Ancak türlerin koruması konusunda daha fazla çaba gerektiğine inanıyor ve bu konuda endişe duyuyor.
Kaynkaklar:
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
