bymuratdeniz/iStock
Uzun ve yorucu bir yolculuk sonrasında dahi pek çoğumuz ilk kez konaklayacağı ortamda uyumakta güçlük çeker. Kimi zaman “yerini yadırgamak” olarak da tanımladığımız bu durum, gecenin büyük bölümünde huzursuz olmamıza neden olur. Uzmanlara göre bunun nedeni beynimizin bir yarım küresinin uyanık kalmaya devam etmesi.
Beynimizde, birbiriyle etkileşim halinde olan belirli bölgelerin oluşturduğu farklı ağlar (örneğin dikkat ağı, işitsel ağ, görsel ağ) vardır. Bu ağlardan biri de “varsayılan durum ağı”dır. Bu ağ, kendimizle ya da başkalarıyla ilgili bir şeyler düşünürken, geçmişimize kafa yorarken ya da geleceğimizi planlarken aktiftir. Diğer bir deyişle, düşüncelere daldığımızda bu ağı oluşturan bölgeler arasındaki bağlantılar otomatik olarak artar.
Brown Üniversitesi’nden araştırmacıların geçtiğimiz yıl Mayıs ayında Current Biology’de yayımlanan çalışmasına göre, katılımcıların farklı bir yerde ilk kez uyuyacağı zamanlarda, beynin sol yarım küresindeki varsayılan durum ağının daha aktif olduğu ve derin uyku süresinin daha kısa olduğu beynin bu bölümünde dış uyaranlara verilen tepkinin daha yüksek seviyede olduğu tespit edilmiş. Uzmanlar bunun, olağan dışı bir durum tespit edildiğinde vücudun anında tepki vermesini kolaylaştırdığını belirtiyor. Kısacası ilk kez uyuyacağınız ortamı evinize göre daha tehlikeli bir yer olarak algılıyorsunuz. Bu nedenle herhangi bir tehdidi anında fark edebilmek için sol yarım küre çevreyi gözlüyor. Diğer bir ifadeyle, bir gözünüz açık uyuyorsunuz. Uzmanlar henüz yanıtlanmayan çok soru olduğunu, sözkonusu“uyuyamama”sürecindesağyarıküreninrolalıp almadığına ve beyindeki diğer ağların işlevine ilişkin daha ayrıntılı çalışmalar yapılması gerektiğini vurguluyorlar.
Kaynaklar: