Michigan Üniversitesinden Matthew Willsey ve ekibi, omurilik yaralanması nedeniyle dört uzvunda da felç olan bir kişinin betnine yerleştirilen beyin-bilgisayar arayüzü sayesinde sanal bir drone'u yalnızca düşünerek kontrol etmesini sağladı.
Michigan Üniversitesinden Matthew Willsey ve ekibi, omurilik yaralanması nedeniyle dört uzvunda da felç olan bir kişinin betnine yerleştirilen beyin-bilgisayar arayüzü sayesinde sanal bir drone'u yalnızca düşünerek kontrol etmesini sağladı.
Robot üreticileri Unitree ve EngineAI, Tüketici Elektroniği Fuarı’nda (CES) sergiledikleri uygun fiyatlı insansı robotlarla ileri robotik teknolojilerin gündelik hayatta kullanılmasına bir adım daha yaklaşıldığını gösterdi.
Bilim ve Teknik dergisi Düşünme Kulesi köşesinde Şubat 2025'te yayımlanan Toplamlı Apartmanlar Oyunu ödüllü sorusunun çözümü açıklandı ve kitap hediyesi kazananlar belli oldu.
Araştırmalara göre Son Buzul Maksimumu dönemini takip eden buzul erimesiyle fay üzerindeki sıkışma stresi yani basıncı azaldı. Bulgular, iklim değişikliklerinin fay hareketlerini tetikleyebileceği hipotezini destekliyor.
Everest Dağı’nın kuzey yüzünde bulunan Orta Rongbuk Buzulu’nda, 1924 yılında Everest’e tırmanırken kaybolan dağcı Andrew Irvine’a ait olduğu düşünülen bir bot buldu. Bu keşif, Everest Dağı’na tırmanan ilk insanların kim olduğuyla ilgili gizemin çözülmesine yardımcı olabilir.
Alper Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) gerçekleştirdiği 13 deneyden biri “Uzay Görevleri için Mikroalgal Yaşam Destek Üniteleri” (UzMAn) projesiydi. Mikroalglerin uzay ortamında oksijen üretip üretmediklerinin test edildiği projeye dair kapsamlı sonuçların 2025 yılı içerisinde açıklanması bekleniyor.
Yapıştıkları yerlerden günler sonra bile kalabilen simlerin bu özellikleri Van der Waals etkileşimleri, statik elektriklenme ve sürtünme kuvveti gibi fiziksel etkilerle açıklanabilir.
Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) 13 bilimsel deney gerçekleştirmişti. İstasyondaki ağırlıksız ortam koşullarında gerçekleştirilen ve ülkemizin gelecekte gerçekleştireceği uzay görevlerinde için büyük önem taşıyan 13 deneyden biri “Uzay Görevleri için Mikroalgal Yaşam Destek Üniteleri” (UzMAn) projesiydi. Mikroalglerin uzay ortamında oksijen üretip üretmediklerinin test edildiği deneye ait örnekler, geçtiğimiz aylarda Dünya’ya ulaştı. Projeye dair kapsamlı sonuçların 2025 yılı içerisinde açıklanması bekleniyor.
Mikroalgler, su içinde yaşayan küçük mikroskobik canlılardır. Fotosentez yaparak karbondioksidi oksijene çevirebilen bu küçük canlılar, Dünya’nın atmosferindeki oksijenin önemli bir bölümünü üretir. Türkiye’nin Milli Uzay Programı çerçevesinde hayata geçirilen UzMAn projesiyle Ay ve Mars gibi başka gök cisimlerinde gerçekleştirilecek uzay misyonlarında mikroalglerin kullanım alanlarının ve etkinliğinin test edilmesi amaçlandı.
Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsünden Dr. Öğr. Üyesi Berat Haznedaroğlu’nun yürütücüsü olduğu projede TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ve İstanbul Medeniyet Üniversitesinden sekiz bilim insanı yer alırken deney düzeneğinin hazırlanmasına TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü de destek sağladı. Deneyde, ikisi 4. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’nde izole edilen, biri ise hem tatlı hem de tuzlu suda yaşayabilen 3 farklı mikroalg türüyle çalışıldı. Dünya’da zorlu koşullara adapte olabilen bu türlerin yer çekimsiz koşullar altında büyüme ve dayanıklılık testleri gerçekleştirildi ve mikroalglerin gerçekleştirdiği fotosentez süreciyle ISS’deki insanların yaşadığı modüllerin içinde karbondioksidi oksijene dönüştürmenin mümkün olup olmayacağı incelendi. Ayrıca UzMAn bilim misyonu kapsamında ağırlıksız ortam koşullarının mikroalglerde sebep olduğu metabolik değişiklikler, RNA dizileme teknikleri kullanılarak araştırıldı.
Mikroalglerin uzay ortamında oksijen üretip üretmediklerinin test edildiği UzMAn deneyine ait örnekler, geçtiğimiz aylarda Dünya’ya ulaştı.
Deneyin ilk sonuçları mikroalglerin ISS kapalı ortamının ağırlıksız ortam koşullarında, yeryüzündeki kapalı ortamlara kıyasla 3 ila 5 kat daha fazla miktarda karbondioksidi oksijene dönüştürebileceğini gösteriyor. Elde edilen bu veri, uzaydaki kapalı ortamlarda kullanılacak yaşam destek sistemlerinin geliştirilmesi ve uzun süreli uzay görevlerinde astronotların ihtiyaç duyduğu oksijenin sağlanması açısından büyük önem taşıyor.
ISS’de ilk defa gerçekleştirilen bu çalışmanın sonuçları, bilim dünyasına sağlayacağı öncü veriler açısından da büyük öneme sahip. Araştırmanın gelecekteki uzay görevlerinde enerji, besin, değerli maden eldesi gibi farklı uygulamalar için önemli kazanımlar sağlayacağı da öngörülüyor.
Kaynaklar:
TÜBİTAK Remzi Oğuz Arık Mahallesi Tunus Cad. No: 80 06540 Kavaklıdere Çankaya/ANKARA
E-Posta: bteknik@tubitak.gov.tr
yayinlar.tubitak.gov.tr
E-Posta: abone@tubitak.gov.tr
