Skip to content Skip to navigation

Ekim 2025'in Önemli Gök Olayları

Dr. Tuba Sarıgül

blueringmedia/iStock

Jüpiter ve Ay, İkizler’de Buluşuyor

Ekim boyunca İkizler Takımyıldızı’nda görülebilen Jüpiter, 14 Ekim gecesi yarım ay şeklindeki Ay ile bir arada görülebiliyor. 21 Ekim’i 22 Ekim’e bağlayan gece en yüksek etkinliğe ulaşan Orionid Gök Taşı Yağmuru ise bu tarihte Ay yeni ay evresinde olduğundan gökyüzünde daha kolay fark edilebiliyor.

Ekim 2025'te Gezegenler

Mars

19 Ekim sabahı doğu yönünde ufkun üzerine bakarak Venüs’ü ve hilal şeklindeki Ay’ı birbirine yakın görebilirsiniz.

19 Ekim akşamı Mars ve Merkür güneybatı-batı yönünde ufkun üzerinde birbirine yakın görülebiliyor. İki gök cismi de ufka çok yakın olduklarından ancak uygun gözlem koşullarında ve çok kısa süre görülebiliyorlar.

Ekim ayında Güneş’in batışından sonra ufkun hemen üzerinde görülebilen Mars, Dünya’ya göre Güneş’in arkasından geçeceği kavuşum konumuna yaklaşmaya devam ediyor. Mars, ayın ilk günlerinde gün batımında ufkun yaklaşık 5 derece üzerinde belirginleşmeye başlıyor. Ayın ilerleyen günlerinde ise ufkun üzerinden yüksekliği daha da azalıyor.

Merkür

30 Ekim akşamı Merkür’ü ve Akrep Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Antares’i güneybatı ufkunun üzerinde birbirine yakın görmeyi deneyebilirsiniz.

30 Ekim akşamı Merkür’ü ve Akrep Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Antares’i güneybatı ufkunun üzerinde birbirine yakın görmeyi deneyebilirsiniz.

Merkür, ekim ayında Güneş’in batışından sonra güneybatı-batı yönünde ufkun üzerinde görülebiliyor. Ayın başında Başak Takımyıldızı’nda bulunan Merkür, ayın sonunda Akrep Takımyıldızı’na geçiyor. Merkür, 30 Ekim’de en büyük doğu uzanımı konumuna geliyor. Bu konumdayken uzanım açısı yani Dünya’dan Güneş’e ve Dünya’dan Merkür'e doğru olan hayali doğrultular arasındaki açı 23,9 derece.

En büyük doğu uzanımı ve en büyük batı uzanımı konumlarında olduğu tarihler çoğunlukla Merkür gözlemi için son derece uygun zamanlar olsa da Merkür ekim ayı boyunca ufkun üzerinde çok yükselmediği için görülmesi son derece zor.

Satürn

 Satürn, 6 Ekim’de dolunay evresine yaklaşan Ay ile birbirine yakın görülebiliyor.

Satürn, 6 Ekim’de dolunay evresine yaklaşan Ay ile birbirine yakın görülebiliyor.

Satürn, ekim ayının başında gün batımından sonra doğu yönünde ufkun üzerinde ortaya çıkıyor ve neredeyse bütün gece görülebiliyor. Ayın ilerleyen günlerinde daha erken saatlerde batmaya başlayan Satürn, 31 Ekim’de Güneş’ten yaklaşık 3,5 saat önce batı ufkundan batıyor.

Satürn, eylül ayında karşı konumdan geçmişti. Bu tarihten sonra Dünya ile arasındaki mesafenin artması sonucu Satürn’ün parlaklığı ve görünür büyüklüğü hafifçe azalıyor. 

Jüpiter

14 Ekim gecesi Jüpiter’i ve Ay’ı birbirine yakın görebilirsiniz. Bu tarihte İkizler Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Polluks da bu ikiliye katılıyor.

14 Ekim gecesi Jüpiter’i ve Ay’ı birbirine yakın görebilirsiniz. Bu tarihte İkizler Takımyıldızı’nın en parlak yıldızı Polluks da bu ikiliye katılıyor.

Jüpiter ekim ayının ilk günlerinde gece yarısından kısa süre sonra kuzeydoğu- doğu yönünde ufuktan doğuyor. Şafak vakti Güneş’in aydınlığında kayboluncaya kadar gökyüzünde görülebiliyor. Ayın ilerleyen günlerinde daha erken doğmaya başlayan Jüpiter, ayın sonunda yaklaşık üç saat erken doğuyor ve gözlenebileceği süre uzuyor. Ekim ayı boyunca İkizler Takımyıldızı’nda bulunan Jüpiter, takımyıldızın en parlak iki yıldızı Polluks ve Kastor’un güneydoğusunda yer alıyor.

Ekim ayında bir dürbün ya da küçük bir teleskop yardımıyla Jüpiter’in uydularından bazılarını gezegen yuvarlağının önünden geçerken görebilirsiniz. Jüpiter’in dört büyük uydusundan Io 15 Ekim gecesi saat 02.00’de, Europa da ondan yaklaşık bir saat sonra Jüpiter’in önünden geçmeye başlıyor. Io’nun geçişi saat 04.00 civarında Europa’nınki ise ondan yaklaşık iki saat sonra tamamlanıyor.

Venüs

19 Ekim sabahı doğu yönünde ufkun üzerine bakarak Venüs’ü ve hilal şeklindeki Ay’ı birbirine yakın görebilirsiniz.

19 Ekim sabahı doğu yönünde ufkun üzerine bakarak Venüs’ü ve hilal şeklindeki Ay’ı birbirine yakın görebilirsiniz.

Venüs, ekim ayında şafak vakti gökyüzünde. Ayın başında Aslan Takımyıldızı’nda bulunan Venüs, ayın ilk haftasından sonra Başak Takımyıldızı’na geçiyor. Venüs, ekim ayının ilk günlerinde Güneş’ten yaklaşık iki saat önce doğu yönünde ufuktan doğarken ilerleyen günlerde daha geç doğmaya başlıyor ve gözlem süresi kısalıyor. Ocak 2026’da Dünya’ya göre Güneş’in arkasından geçmeye hazırlanan Venüs’ün Güneş ile arasındaki açısal mesafe her geçen gün azalıyor.

Orionid Gök Taşı Yağmuru

Orionid (Avcı) Gök Taşı Yağmuru, 21-22 Ekim gecesi en yüksek etkinliğe ulaşıyor

Orionid (Avcı) Gök Taşı Yağmuru, 21-22 Ekim gecesi en yüksek etkinliğe ulaşıyor. Bu tarihte ışık kirliliğinden uzak bir yerde ve berrak bir gökyüzünde saatte maksimum 20 gök taşı görülebilir. Orionid’in saçılma noktası yani gök taşlarının gökyüzünde ortaya çıkıp etrafa dağılıyormuş gibi göründüğü nokta, 21 Ekim’de gece yarısından yaklaşık iki saat önce kuzeydoğu- doğu yönünde ufuktan doğuyor ve şafak vaktinde ufkun üzerinde en yüksek noktaya ulaşıyor. Bu tarihte Ay, yeni ay evresinde olduğundan gök taşlarının fark edilmesini olumsuz etkilemiyor.

Orionid Gök Taşı Yağmuru yılın en bilinen gök taşı yağmurlarından biridir. Kaynağı 1P/Halley kuyruklu yıldızı olan Orionid, her yıl yaklaşık olarak ekim ayının başı ile kasım ayının ilk haftası arasında etkinliğini devam ettirir.

Ekim 2025'te Ay

Ekim 2025'te Ay'ın evreleri

Ay, 7 Eylül'de dolunay, 14 Eylül'de son dördün, 21 Eylül'de yeni ay ve 30 Eylül'de ilk dördün evresinde.

Devamını okumak için TÜBİTAK Yayınlar web sitesini ziyaret ederek abone olabilirsiniz.